Deksmedetomidinin Bilişsel Yetmezlik Modeli Sıçanlarda Uzamsal Bellek ve Hipokampal Kolinerjik Sistem Üzerine Etkileri

Saral S., Mercantepe T., Topçu A.

21. Ulusal Sinirbilim Kongresi, Bolu, Türkiye, 8 - 11 Haziran 2023, sa.44, ss.93-94

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Bolu
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.93-94
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

AMAÇ: Deksmedetomidin (DEXM), sedatif amaçlı kullanılan seçici bir α2-adrenerjik agonisttir. Güncel çalışmalar, DEXM'nin nörodejenerasyonu azaltabildiği, anti-inflamatuar ve anti-apoptotik etkiler sergilediğini göstermektedir. Bu çalışmada, DEXM'nin bilişsel yetmezlik modeli sıçanlarda bellek fonksiyonları üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. YÖNTEM: Çalışmada, erişkin 21 adet erkek Sprague Dawley sıçan kullanıldı. Sıçanlar 3 gruba ayrıldı (n=7). Bilişsel yetmezlik için 21 gün boyunca her gün 1 mg/kg i.p skopolamin uygulandı. DEXM skopolamin enjeksiyonundan 30 dakika sonra 10 µg/kg i.p olarak uygulandı. DEXM deneyin 14 ile 21. günleri arasında uygulandı. Tüm enjeksiyonlar 21. günde tamamlandı. Ardından spasiyal hafıza testleri morris su labirenti (MWM) ile gerçekleştirildi. Beyin-türevli nörotrofik faktör (BDNF), Asetilkolin (ACh) ve Asetilkolinesteraz (AChE) düzeyleri hipokampal homojenatlarda ELISA ile belirlendi. MWM'de ölçülen kaçış gecikmesi iki yönlü ANOVA, çoklu karşılaştırmalar için tek yönlü ANOVA ve ardından post hoc Tukey testi kullanıldı. BULGULAR: MWM testinin edinim aşamasında, skopolamin 1, 2 ve 4. günlerde kaçış gecikmesini değiştirmedi. Testin 3 ve 5. günlerinde ise kaçış gecikmesini arttırdı (p<0.05). Skopolamin+DEXM uygulaması edinim fazında kaçış gecikmesini azalttı (p<0.05). Deneyin 6. günündeki prob testinde skopolaminin hedef kadranda harcanan zamanı azalttığı gözlemlendi (p<0.05). Ancak, DEXM uygulaması hedef kadranda harcanan zamanı anlamlı olarak değiştirmedi. DEXM skopolamine göre ACh seviyesini arttırırken, AChE düzeyini azalttı (p<0.05). İlave olarak, skopolaminle karşılaştırıldığında DEXM’nin BDNF seviyesini arttırdığı gözlemlendi (p<0.05). SONUÇ: Bulgularımız, DEXM’nin kolinerjik aktivitenin modülasyonu ve BDNF sentezini uyararak bilişsel yetmezliğe karşı potansiyel nörofarmakolojik bir ajan olabileceğine işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Deksmedetomidin, hipokampus, bellek, BDNF, ACh.