Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. Genç ORAD Sempozyumu, Nevşehir, Türkiye, 5 - 08 Kasım 2025, ss.18-19, (Özet Bildiri)
Giriş-Amaç: Lateral pterygoid kas (LPK), temporomandibular
eklem (TME) fonksiyonunda önemli bir rol oynar ve anatomik varyasyonlarının
anterior disk deplasmanı (ADD) ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir.
Özellikle Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) ile saptanan üç karınlı LPK morfolojisinin,
redüksiyonlu (rlu) ve redüksiyonsuz (rsuz) ADD alt tipleri ile ilişkisini
araştırmak bu pilot çalışmanın amacıdır.
Gereç-Yöntem: Retrospektif olarak yürütülen çalışmaya 80
hasta (58 kadın, 22 erkek) dahil edilmiş, toplam 160 TME tarafı incelenmiştir.
Analiz birimi taraf (sağ/sol) olarak belirlenmiş, hasta bazında (≥1 tarafı üç
karınlı) oranlar da raporlanmıştır. Bağımlı değişken üç karınlı LPK durumu,
bağımsız değişkenler tanı (sağlıklı, ADD-rlu, ADD-rsuz), cinsiyet, yaş ve taraf
olarak tanımlanmıştır. Taraf bazında üç karınlılık oranları ve ADD alt tipleri
için çapraz tablolar oluşturulmuş; tanı ile üç karınlılık ilişkisi Fisher exact
ve Ki-kare testleri ile değerlendirilmiştir. Hasta içi bağımlılığı dikkate
almak amacıyla Exchangeable varsayımı altında GEE (Binom, lojistik) modelleri
uygulanmıştır. Model A’da üç karınlılık ADD varlığı, cinsiyet, yaş ve taraf ile
analiz edilmiş; Model B’de ADD alt tipleri ile değerlendirilmiş, ancak rsuz alt
tipinde sıfır gözlem nedeniyle sonuçlar temkinle yorumlanmıştır.
Bulgular: Taraf bazında üç karınlı LPK prevalansı %16,25,
hasta bazında %23,75 olarak bulunmuştur. ADD varlığı ile üç karınlılık arasında
anlamlı ilişki gözlenmemiş, rsuz alt grubunda üç karınlılık tespit
edilmemiştir. GEE analizleri ADD varlığının üç karınlı LPK ile ilişkili
olmadığını göstermiştir.
Tartışma-Sonuç: Üç karınlı LPK bazı olgularda sık gözlenmiş,
ancak ADD ile ilişkisi net olarak ortaya konulamamıştır. Rsuz alt gruptaki
sıfır gözlem ve cinsiyete göre tanı dağılımındaki farklılık, temkinli yorum
gerektirmektedir. Daha geniş örneklem ve düzeltilmiş analizlerin yapılması
önerilmektedir.
Anahtar kelimeler: Manyetik rezonans görüntüleme, pterygoid kaslar,
temporomandibular eklem
Objectives: The lateral pterygoid muscle (LPM) plays a key
role in temporomandibular joint (TMJ) function, and its anatomical variations
may be associated with anterior disc displacement (ADD). This pilot study aimed
to investigate the relationship between three-bellied LPM morphology on
Magnetic Resonance Imaging (MRI) and ADD subtypes, including reductional (rlu)
and non-reductional (rsuz) forms.
Materials-Methods: Eighty patients (58 females, 22 males) comprising 160 TMJ sides
were retrospectively analyzed. The unit of analysis was the joint, with
patient-level data (≥1 side exhibiting three-bellied morphology) also
reported. The dependent variable was the presence of three-bellied LPM;
independent variables included diagnosis (healthy, ADD-rlu, ADD-rsuz), sex,
age, and side. Prevalence and cross-tabulations were calculated, and
associations between diagnosis and morphology were assessed using Fisher’s
exact and chi-square tests. Generalized estimating equation (GEE) logistic
models with exchangeable correlation were applied to account for intra-subject
correlation. Model A included ADD presence, sex, age, and side; Model B
included ADD subtypes, interpreted cautiously due to zero observations in the
rsuz subgroup.
Results: Three-bellied LPM was observed in 16.25% of
joints and 23.75% of patients. No significant association was found between ADD
and three-bellied morphology, and no cases were detected in the rsuz subgroup.
GEE analyses confirmed the lack of significant association.
Conclusion: Three-bellied LPM was observed in some
patients, but its association with ADD could not be conclusively established.
The absence of rsuz observations and sex-related differences suggest cautious
interpretation. Larger studies with adjusted analyses are recommended.
Keywords: Magnetic resonance
imaging,
pterygoid muscles, temporomandibular joint