Akademik Veri Yönetim Sistemi
VERGİ SORUNLARI DERGİSİ, cilt.42, sa.379, ss.27-48, 2020 (Hakemli Dergi)
7183 sayılı Kanun ile kamu tüzel kişiliği haiz ancak bazı faaliyetlerinde özel hukuk hükümlerine de tabi Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın kurulması yasalaşmıştır. Mezkûr kanunla ajansın öz gelirleri tespit edilmiş, bu gelirlerden birinin ise; yeni bir mali yükümlülük olan, turizm payı olduğu düzenlenmiştir. Turizm payı, ajansın faaliyetlerini finanse etmek amacıyla kuruma ihdas edilen gelirlerden sadece bir tanesidir. İhdası açısından turizm payı bir kamu gelir türüdür dolayısıyla mali bir yükümlülüktür. Kanunla konulan bu gelirin vergi, resim, harç yahut vergi benzeri gelir olup olmadığına yönelik hukuki niteliğinin tespit edilmesi önem taşımaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada turizm payı kamu gelir türlerinden; vergi, harç ve resimler ve de vergi benzeri gelirler açısından karşılaştırılmaktadır. Diğer taraftan turizm payı ile ilgili hüküm anayasal ilkeler çerçevesinde değerlendirilmiştir. Ayrıca çalışmada, payın hesaplanmasına esas teşkil eden matrahın tespitinde dikkat edilmesi gereken hususlara yer verilmiştir. Sistematik literatür taraması yöntemi ve ilgili mevzuatın lafzi yöntemle yorumlanması ile tamamlanan çalışmaya göre; turizm payı her ne kadar vergi benzeri gelirlerin bazı özelliklerinden ayrıştığı görülse de, vergilerin genel özelliklerini taşımaktan ziyade daha çok parafiskalite (vergi benzeri gelir) özelliğine sahip bir kamu geliri olduğu, diğer taraftan payın mükellefiyet tesisi ve indirimli oran uygulanacak turizm türlerinin tespiti açısından eşitlik ile yasallık ilkelerine aykırı durumların doğduğu sonucuna varılmıştır.
Having a public legal personality with the Law Numbered 7183, Turkey Tourism Promotion and Development Agency’s establishment, which is subject to the provisions of private law in certain activities, has been enacted. According to the aforementioned law, the Agency’s own revenues have been determined. One of these revenues has been regulated as tourism share, which is a new financial obligation. The tourism share is only one of the revenues generated to the institution in order to finance the execution of the Agency’s activities. In terms of its formation, tourism share is a type of public income, which causes it to be a financial obligation. It is vital to determine whether the legal nature of this income, which is set by law, is a tax, duty, fee or a parafiscal revenue. For that reason, in this study, the tourism share is compared in terms of taxes, duties, fees, and parafiscal revenues, which are included in the public revenue types. On the other hand, the provision related to tourism share has been evaluated within the framework of constitutional principles. In addition, in the study, the matters to be considered in determining the base which is the basis for the calculation of the share are included. Completed with the systematic literature review method and the literal interpretation of the relevant legislation with the method, this study shows that although the tourism share differs from some characteristics of parafiscal revenues, it is a public revenue with a parafiscality rather than carrying the general characteristics of taxes. On the other hand, it was concluded that situations against the principles of equality and legality arise while determining the share’s obligation facility and the types of tourism where discount rate will be applied.