5. Ulusal Deniz Bilimleri Kongresi, Trabzon, Türkiye, 1 - 02 Haziran 2022, ss.1-16
Günümüzde küresel ısınmaya bağlı olarak meteorolojik
unsurlarda meydana gelen değişimler, belirgin iklim değişikliklerine neden
olmaktadır. Buna paralel olarak meteorolojik faktörlerden kaynaklanan deniz
seviyesi değişimlerindeki artışlar, buna bağlı olarak dalga yüksekliklerinin
artması, kıyı şeridinde bulunan yerel yönetimlerin alan kazanmak adına
yaptıkları deniz dolguları, mevcut kıyı yapıları üzerinde olumsuz etkiler
meydana getirmekte kıyı morfolojisinin sürekli değişmesine ve kıyı
hidrodinamiğinin sürekli bozulmasına neden olmaktadır. Son zamanlarda,
özellikle kıyı kentlerinde yaşanan sel, fırtına ve hatta yeni yeni görülmeye
başlanan hortumlar bunun ilk belirtileri olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle
deniz dolgularını yaparken gerekli verilerin iyi analiz edilmesi büyük önem
kazanmakta ve detaylı araştırmalara gerek duyulmaktadır.
Bu çalışma bir ön etüt olup, Rize İli İyidere ilçesi
ile Çayeli ilçeleri arasındaki yaklaşık 40 kilometrelik bir kıyı şeridini
kapsamaktadır. Bu güzergahta kıyı boyunca İyidere’de 8, Merkez’de 4, Sarayköy
de 2, Alipaşa da 2, Limanköy’de 5 adet ve Balıkçılar da 5 olmak üzere 26 adet T-mahmuz
ve aynı sahilde Büyük Turistik otel ve yat limanı, Rize limanı, Çayeli
Balıkçılar limanı ile birlikte Lojistik dolgu alanı, İyidere ve Derepazarı
sahil dolgu alanı, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Tesis dolgu alanı,
Rize merkez dolgu alanı, İslampaşa dolgu alanı, İslampaşa Atıksu arıtma tesis
inşaatı, Gündoğdu’da Rize Şehir Hastanesi dolgu alanları bulunmakta olup,
Lojistik merkezi, İslampaşa ve Şehir hastanesi dolguları devam etmektedir.
Bu durumda yapılan bu çalışmalar kıyı morfolojisini
önemli oranda etkilemekte ve hidrodinamik dengenin bozulmasını
hızlandırmaktadır. Bu güzergahta kapsamlı bir çalışma yapılarak veriler elde
edilmeli, üç boyutlu matematiksel model çalışmaları ve bilgisayar modellemeleri
yapılmak suretiyle kıyını korunması için yeni tedbirler alınmalıdır.