İyidere- Çayeli Arasındaki Deniz Dolgularının Kıyı Morfolojisine ve Kıyı Hidrodinamiğine Etkileri


Creative Commons License

Süme V., Yüksek Ö., Fırat S. S.

5. Ulusal Deniz Bilimleri Kongresi, Trabzon, Türkiye, 1 - 02 Haziran 2022, ss.1-16

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Trabzon
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1-16
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Günümüzde küresel ısınmaya bağlı olarak meteorolojik unsurlarda meydana gelen değişimler, belirgin iklim değişikliklerine neden olmaktadır. Buna paralel olarak meteorolojik faktörlerden kaynaklanan deniz seviyesi değişimlerindeki artışlar, buna bağlı olarak dalga yüksekliklerinin artması, kıyı şeridinde bulunan yerel yönetimlerin alan kazanmak adına yaptıkları deniz dolguları, mevcut kıyı yapıları üzerinde olumsuz etkiler meydana getirmekte kıyı morfolojisinin sürekli değişmesine ve kıyı hidrodinamiğinin sürekli bozulmasına neden olmaktadır. Son zamanlarda, özellikle kıyı kentlerinde yaşanan sel, fırtına ve hatta yeni yeni görülmeye başlanan hortumlar bunun ilk belirtileri olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle deniz dolgularını yaparken gerekli verilerin iyi analiz edilmesi büyük önem kazanmakta ve detaylı araştırmalara gerek duyulmaktadır.

Bu çalışma bir ön etüt olup, Rize İli İyidere ilçesi ile Çayeli ilçeleri arasındaki yaklaşık 40 kilometrelik bir kıyı şeridini kapsamaktadır. Bu güzergahta kıyı boyunca İyidere’de 8, Merkez’de 4, Sarayköy de 2, Alipaşa da 2, Limanköy’de 5 adet ve Balıkçılar da 5 olmak üzere 26 adet T-mahmuz ve aynı sahilde Büyük Turistik otel ve yat limanı, Rize limanı, Çayeli Balıkçılar limanı ile birlikte Lojistik dolgu alanı, İyidere ve Derepazarı sahil dolgu alanı, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Tesis dolgu alanı, Rize merkez dolgu alanı, İslampaşa dolgu alanı, İslampaşa Atıksu arıtma tesis inşaatı, Gündoğdu’da Rize Şehir Hastanesi dolgu alanları bulunmakta olup, Lojistik merkezi, İslampaşa ve Şehir hastanesi dolguları devam etmektedir.

Bu durumda yapılan bu çalışmalar kıyı morfolojisini önemli oranda etkilemekte ve hidrodinamik dengenin bozulmasını hızlandırmaktadır. Bu güzergahta kapsamlı bir çalışma yapılarak veriler elde edilmeli, üç boyutlu matematiksel model çalışmaları ve bilgisayar modellemeleri yapılmak suretiyle kıyını korunması için yeni tedbirler alınmalıdır.