Akademik Veri Yönetim Sistemi
4th International Instructional Technologies and Teacher Education Symposium - ITTES 2016, Elazığ, Türkiye, 6 - 08 Ekim 2016, (Özet Bildiri)
Etkili bir teknoloji uyarlama süresince öğretmenlerin bu teknolojileri kullanmaya teşvik eden veya kullanımlarını kısıtlayan faktörleri anlamak, ortaya çıkarmak son derece önemlidir. Bu önem doğrultusunda, öğretmenler/öğrenciler tarafından bu tür teknolojilerin kullanımı nasıl değerlendirebiliriz sorusu akıllara gelmektedir. Bu değerlendirmeler teknoloji kabul ve kullanımı çalışmalarıyla yapılabilir. Teknoloji kabul ve kullanımına yönelik günümüze kadar gerçekleştirilen araştırmalarda en çok kullanılan iki inanç değişkeni Algılanan Kullanışlılık (AK) ve Algılanan Kullanım Kolaylığıdır (AKK). Bazı modellerde AK’na benzer bir değişken olan Performans Beklentisi (PB) ve AKK’na benzer Çaba Beklentisi (ÇB) değişkenleri kullanılmaktadır. Teknoloji kabul ve kullanımına yönelik gerçekleştirilen araştırmalar için literatürde bir takım eleştirilerde bulunmaktadır. Bu eleştirilerden bir tanesi ise benzer ya da faklı ölçme araçlarının, teknolojilerin veya örneklemlerden elde edilen sonuçların genellemesi üzerinedir. Örneğin PU değişkeni için farklı iki araştırmada farklı ölçme maddeleriyle değişkenin ölçümü sonrasında bu sonuçların karşılaştırılması gibi. Bu araştırmanın amacı ilgili literatürde teknoloji kabul ve kullanımı üzerine tamamlanan araştırmalarda inanç değişkeni olarak kullanılan AK ve AKK değişkenlerinin sıklıkla kullanılan ölçüm maddelerinin belirlenmesi ve bu maddelerin ölçüm değişmezliğinin sağlanması üzerine çıkarımda bulunmaktır. Araştırma Cook ve West’in (2012) önerdiği 1)literatür taraması, 2)ekleme/çıkarma kriterleri, 3)kodlama prosedürü, 4)analiz aşamalarının yer aldığı sistematik literatür taraması adımları izlenmiştir. Bu kapsamda yapılan tarama sonucunda ilgili 178 çalışma bu araştırmaya dahil edilmiştir. 178 çalışma içerisinden her iki değişkenin aynı anda kullanıldığı 95 araştırma bu çalışma için seçilmiştir. Toplamda 743 ölçüm maddesi incelenmiştir. AK ve AKK’ya yönelik yapılan betimleyici analizler sonucunda toplam 419 AK ve 324 AKK ölçüm maddesi tespit edilmiştir. AK’nın ölçümü için en az 3 en fazla 10 ölçüm maddesi, AKK için ise en az 2 en fazla 9 ölçüm maddesi kullanılmıştır. AK ortalama 4.35 madde sayısı, AKK ise 4.13 ortalama madde sayısı ile ölçülmüştür. Ayrıca her iki değişkene yönelik sıkça kullanılan ölçüm maddeleri belirlenmiştir. Bundan sonraki araştırmalara kullanılan teknoloji fark etmeksizin bu teknolojiye yönelik inanç değişkenleri için ilgili alan yazında en sık kullanılan ölçüm maddelerinin araştırmalarda kullanılması önerilmektedir.