Mitlerin Tuttuğu Matematiksel ve Bilimsel Kayıtlar


Çörekli Ç.

ULUSLARARASI MİTOLOJİ KONGRESİ-I , Mardin, Türkiye, 15 - 16 Mayıs 2024, ss.164

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Mardin
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.164
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Mitler, bir “hikâye” ile karakterize edilen veya sembolik unsurlar içeren bir hikayelerdir (Usó Doménech vd., 2023). Oysa, bir hikâye olmanın çok ötesinde insanın ve evrenin en gizemli döneminin verilerini içeren yani resmi matematik, dil ve yazıdan önceki süreçlerin kayıtlarının dönem insanının biliĢsel düzeyine uygun Ģekilde kodlayarak günümüze kadar getirdiği veri tabanlarıdır. Bu yüzden, mitlerin daha iyi anlaĢılabilmesi için bilime ihtiyacı vardır ve bilimin anlaĢılması için de insanın biliĢsel evriminin en eski ürünü olan matematiğin veya matematiksel düĢüncenin anlaĢılması gerekmektedir. Örneğin, insanoğlunun en eski uygarlıklarından biri olan Eski Mısır uygarlığında anatomi sanatsal sembol ve figürlerle mitlere entegre edilmiĢ ve bunlardan en bilinenleri horosun gözü olmuĢtur (Griffiths, 2018). Gözün her bir parçası ayrı bir sembol kabul edilerek matematiksel olarak 1/2, 1/4, 1/8, 1/16, 1/32 ve 1/64 Ģeklinde giden bir dizinin terimlerini içerir ve mitolojiye göre bazı tarihçiler gözün her bir bölümünün koku, görme, düĢünce, iĢitme, tat alma ve dokunma duyularını temsil ettiğini öne sürer (Wilson, 1996). Bu sayılar da bu duyuları sırasıyla temsil ederler ve ReFaey vd. çalıĢmasında bu dizisel görüntünün insan beyninin koordinatlarına eĢleĢtirildiğinde bu duyuların anatomik konumlarına karĢılık geldiği gösterilmiĢtir (ReFaey vd., 2019). Bir baĢka disiplinler arası çalıĢmada ise Ġrlanda mitlerindeki karakterlerin farklı mitolojilerde ortaya çıkan karakter ağlarının incelenmesinde bazı karakterlerin varlığına maddi kanıtlar bulunduğu gibi anlatılardaki toplumsal yapının ve olayların tarihselliği ve gerçekliğini destekleyen matematiksel ve istatiksel metotlarla analizi yapılmıĢtır (Kenna ve Mac Carron, 2016). Görüldüğü üzere, Mitler ve bilim arasındaki iliĢkisel dokunun bu gizemli kodlarını ne kadar gün yüzüne çıkarabilirsek mitlerin kaderini arkeolojik bulguların uzunca süren sabırlı ve meĢakkatli ellerine bırakmadan bizlere ve evrene ait bu gizemli süreci o kadar aydınlatabileceğiz. Bu motivasyonla, bu çalıĢmada mitlerin arkasındaki matematiksel ve bilimsel dayanakları inceleyecek ve onları bir masal olmanın ötesine taĢıyarak insanoğlunun bilgi ve fikirleri saklamak için sistematik ve biliĢsel olarak kaydettiği belgeler olduğunu göstermeye çalışacacağız.