Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Balkan ve Spor Bilimleri Kongresi Bursa, Bursa, Türkiye, 21 - 23 Mayıs 2017, ss.325-328
TEKERLEKLİ SANDALYE BASKETBOL VE PLAJ VOLEYBOLU SPORCULARININ OMUZ FLEKSİYON VE EKSTANSİYON İZOKİNETİK KAS KUVVETLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI: PİLOT ÇALIŞMA
2Tuğba KOCAHAN, 1Bihter AKINOĞLU, 1Çağlar SOYLU, 1Tuğba BİRBEN, 1Necmiye Ün YILDIRIM
1Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, Etlik Doğu Kampüsü, Ankara
2Gençlik ve Spor Bakanlığı, Spor Genel Müdürlüğü, Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı, Eryaman, Ankara
GİRİŞ: Tekerlekli Sandalye (TS) basketbolu paralimpik sporlar içerisinde en popüler olanıdır. Bu spor patlayıcı güç ve hız gerektiren, orta seviyede yüksek yoğunluk içeren aktivitelerden oluşur. Plaj voleybolu ise kum üzerinde oynanan ve 2 kişilik takımların mücadele ettiği olimpik bir spordur. Her iki spor branşında da başarılı bir atış üst ekstremite kaslarının özellikle omuz kompleksi kaslarının aktif ve koordineli olarak kullanımını gerektirir. Kuvvetli ve dengeli omuz fleksiyon ve ekstansiyon kas kuvveti her iki sporcuda sportif performansın artırmasının yansıra TS basketbol sporcularında maç boyunca yorulmadan daha fazla TS kullanımını sağlayacaktır.
AMAÇ: TS basketbol ve plaj voleybolu sporcularının omuz fleksiyon/ekstansiyon izokinetik kas kuvvetlerini karşılaştırmaktır.
GEREÇ ve YÖNTEM: Çalışma, ortalama yaşları 33.40±11.23, klasifikasyon puanları 3,5-4 arasında olan 5 erkek TS basketbol sporcusu ile ortalama yaşları 24.80±2.94 olan 5 erkek plaj voleybolu sporcusu ile gerçekleştirildi. İzokinetik değerlendirme 30-120º fleksiyon ve ekstansiyon açılarında konsantrik-konsantrik olarak 5 tekrarlı 60º/sn. hızla ve 15 tekrarlı 240º/sn. hızla maksimal omuz fleksiyon ve ekstansiyon hareketleri bilateral yaptırıldı.
BULGULAR: Gruplar arasında yaş, kilo, boy ve VKİ bakımından fark bulunmadı (p>0,05) (Tablo.1). Omuz fleksiyon peak tork değeri açısından her iki hız ve tarafta gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmazken omuz ekstansiyon peak tork değeri her iki açısal hızda dominant tarafta plaj voleybol sporcularında daha yüksek bulundu (p<0,05). Omuz fleksiyon/ekstansiyon peak tork oranı her iki açısal hızda da gruplar arasında fark bulunmadı. Kas kuvvet dengesi açısından gruplar incelendiğinde; her iki açısal hızda bu oran her iki tarafta omuz fleksörleri aleyhinde bulundu (Tablo.2). Her iki spor branşında sağ-sol taraf arasında bir asimetri olmadığı belirlendi (Tablo.3). Sporcuların peak torku çıkardıkları açı değerleri ve tekrar sayısı incelendiğinde 60º/sn. hızda dominant tarafta 240º/sn. hızda non-dominant tarafta plaj voleybolu sporcularının TS basketbol sporcularına göre anlamlı derecede yüksek açıda omuz ekstansiyon peak torku çıkardığı belirlendi (Tablo.4).
SONUÇ: Her iki grupta omuz fleksörlerinin ekstansörlere göre daha zayıf olduğu tespit edilerek fleksör/ekstansör kas kuvvetleri oranlarında kuvvet dengesizliği olduğu görülmüştür. Bu sporcularda omuz fleksör ve ekstansör kaslarında kuvvet dengesizliğinin olması sporcuların yaralanma olasılığını arttıracağını düşünmekteyiz. Aynı zamanda çalışmamızda plaj voleybolu sporcularında daha yüksek açıda ekstansiyon peak torku çıkardığı bulundu. Bunun TS basketbol sporcularının yüksek açılarda üst ekstremite kullanımı sırasında stabilizasyon sağlamada zorlanmalarından ve TS kullanımının daha düşük açılarda omuz fleksiyon ve ekstansiyon hareketi gerektirmesinden kaynaklandığını düşünmekteyiz. Sonuç olarak TS basketbol ve plaj voleybolu sporcularında antrenman ve egzersiz programlarında omuz fleksörleri aleyhinde olan kas kuvvet dengesizliğinin göz önünde bulundurulması gerektiği çalışmamızla gösterilmiştir.