KBUD Kongre & LAB EXPO 2024 Ulusal 12. Laboratuvar Süreçlerinin Yönetimi Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 18 - 21 Kasım 2024, ss.160-161, (Özet Bildiri)
AMAÇ İdrar osmolalitesi, böbreklerin konsantrasyon fonksiyonunun değerlendirilmesi, dehidratasyon ve asit baz dengesinin takibi ve poliüri nedeninin araştırılması gibi bozuklukların klinik değerlendirmelerinde yaygın olarak kullanılan bir testtir. Referans olarak kullanılan donma noktası azalması ile idrarın toplam çözücü konsantrasyonu ölçülerek hesaplanır. Bunun yanı sıra farklı ölçüm yöntemleri de mevcuttur. Bu çalışmada donma noktası azalmasını kullanan Osmomat 3000 ile elektriksel iletkenliği kullanan Zybio U2610 idrar otoanalizörü sonuçlarının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Böylelikle ayrı bir cihaz kullanı mına gerek kalmadan idrar ozmolalitesinin güvenilir bir şekilde ölçülüp ölçülemeyeceği değerlendirile cektir. MATERYAL VE YÖNTEMLER Laboratuvarımıza tam idrar analizi için kabul edilen örnekler rastgele seçilerek 20 gün boyunca idrar ozmolaliteleri hesaplandı. Toplam 199 idrar örneği ozmolaliteleri, max 2 saat içinde eşzamanlı olarak Zy bioU2610 ve Ozmomat3000 cihazları ile ölçülmüştür. Miktarı yetersiz ve makroskobik hematürisi olan örnekler çalışmaya alınmamıştır. İdrar ozmolalitesi için kesinlik, doğruluk değerlendirilmesi ve metot karşılaştırma çalışması yapılmıştır. Kesinlik değerlendirilmesi için hasta numunelerinden oluşan yüksek ve düşük seviyeli iki havuz hazırlandı. Buradan elde edilen örnekler 4 gün boyunca 5/gün kez olacak şe kilde çalışıldı. Doğruluk değerlendirilmesi için dış kalite numunesi olmadığından kalibratör numuneleri kullanıldı. Bland – Altman, Passing – Bablok regresyon analizi, korelasyon analizlerinin yanı sıra %CV ve % Bias değerleri hesaplanmıştır. BULGULAR Örnekler yüksek ve düşük seviye olmak üzere 2 gruba ayrıldı. ZybioU2610 cihazının günler-arası düşük seviye ortalaması 644.8± 3.35 mOsm/kg; %CV 0.52 ve yüksek seviye ortalaması 1030.54±4.62 mOsm/ kg; %CV değeri 0.45 idi. Osmomat 3000 için günler-arası düşük seviye ortalaması 320± 8.71 mOsm/kg; %CV 2.72 ve yüksek seviye ortalaması 832.2± 5.56 mOsm/kg; %CV değeri 0.67 idi. ZybioU2610 cihazı için %Bias 2.31 ve Osmomat 3000 için ise 0.14 idi. Glukozurisi olmayan 176 hastanın Bland-Altman ve regresyon analizleri yapıldı. Buna göre regresyon denklemi y=563.626+ 0.496x, r değeri ise 0.837 bulunmuştur. Bland – Altman analizinde ise cihazlar arasındaki fark 242.8 mOsm/kg olarak tespit edildi. (p<0.001) SONUÇ Osmomat 3000 cihazı donma noktasının azalması, ZybioU2610 cihazı ise iletkenlik üzerinden ozmolalite ölçümü yaptıkları için kullanımdan önce bu farkın dikkate alınması gerekir. Elektriksel iletkenlik idrar daki yüklü parçacıklardan etkilenir. Bu nedenle, glikoz, üre ve kontrast madde gibi yüksüz parçacıkların bulunması hatalı sonuçlara yol açabilir. İdrarda eritrosit, lökosit veya bakteri varlığı donma noktasını etkilediği için Osmomat 3000 cihazının ozmolalite sonuçlarını etkileyebilir. Bu nedenle, ozmolalite de ğerlendirilmesinde kullanılan yönteme göre bazı durumların göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Sonuçlar göz önüne alındığında iletkenlik baz alınarak hesaplanan ozmolalite formülünün yeterli olmadı ğı ve geliştirilmesi gerektiği düşünülmektedir.