Sürtünme Karıştırma İşleminin Al 1050 Alaşımının Aşınma Özelliklerine Etkisi

Aktarer S. M., Sert Y., Küçükömeroğlu T.

3rd International Conference on Applied Engineering and Natural Sciences, Konya, Türkiye, 20 - 23 Temmuz 2022, ss.2364

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.2364
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Günümüzde, 1xxx alüminyum alaşımları yüksek özgül mukavemeti, mükemmel işlenebilirliği sayesinde gemi inşa, elektrik ve havacılık endüstrisinde kullanılmaktadır. Bu alaşımların en popüler örneği Al 1050 alaşımlarıdır. Ancak söz konusu alaşımın düşük sertlik ve aşınma performansı, uygulama alanlarını sınırlandırmaktadır. Bu dezavantajların önüne geçilebilmesi amacıyla bazı tane inceltme teknikleri uygulanmaktadır. Bu teknikler arasında, zaman içerisinde sürtünme karıştırma kaynağının bir türevi olan sürtünme karıştırma işlemi aşırı plastik deformasyon yöntemi olarak dikkat çekmiştir. Bu çalışmada ise söz konusu sürtünme karıştırma işleminin (SKİ) Al1050 alaşımının, sertlik ve atmosfer ve vakum ortamındaki sürtünme ve aşınma performansına etkisi incelenmiştir. Bu doğrultuda, Al 1050 alaşımının yüzeyine 1000 dev/dk takım dönme hızı, 35 mm/dk ilerleme hızı ve 2500 N baskı kuvveti parametreleri ile SKİ uygulanmıştır. Numunelerin sertlik ve aşınma performansı, mikrosertlik ve 2 farklı koşulda ( atmosfer-vakum) bilye disk tipi aşınma test yöntemleri kullanılarak tespit edilmiştir. Elde edilen bulgulara bakıldığında, içyapı homojenizasyonu sayesinde işlemsiz numunenin sertliği 45 HV0,01 değerinden 65 HV0,01 değerine artırılmıştır. Bununla birlikte aşınma testleri sonrasında her iki ortamda da alaşımın aşınma performansı geliştirilmiş olup, atmosfer ortamındaki artışın daha çarpıcı olduğu belirlenmiştir. Atmosfer ortamında yapıda oluşan Al2O3 tabakası kendinden yağlayıcı özelliği sergileyerek aşınmanın vakum ortamına göre daha düşük kalmasını sağlamıştır. Ayrıca, atmosfer ortamındaki etkin aşınma mekanizması abrazif aşınma iken, vakum ortamında ise baskın aşınma mekanizması kütle transferidir.