Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ulusal Çay Kongresi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize, Türkiye, 21 - 23 Mayıs 2024, ss.1-2
Toprak,
son derece yüksek farklılığa sahip, biyosferin en heterojen bileşenidir. Bir
gram toprakta tipik olarak bakteriler (yaklaşık 9 × 107 hücre/g),
aktinomisetler (yaklaşık 4 × 106 hücre/g), mantarlar (yaklaşık 2 × 105
hücre/g), algler, protozoa ve nematodlar dahil olmak üzere geniş bir organizma
yelpazesi içerir. Bu organizma çeşitliliğinden çeşitli türler farklı nişleri
işgal edebilir ve çoklu etkileşimler gerçekleşebilirler. Toprakta bitki ile
mikroorganizma ilişkisi, tarımsal üretimde önemli bir rol oynamaktadır. Bitki
büyümesini teşvik eden mikroorganizmalar (PGPM); doğrudan veya dolaylı
mekanizmaların etkisiyle bitki büyümesi üzerinde faydalı etkilere sahip olan
tüm mikroorganizmaları (Azot fikse eden ve etmeyen çeşitli Bakteriler,
aktinomisetler, mantarlar ve algler) kapsayan bir terimdir. PGPM’ler, bitki
büyümesini ve toprak verimliliğini artırmada, mahsullerin büyümesini,
gelişmesini, üretkenliğini ve sürdürülebilirliğini sağlamada önemli bir yer
tutar. PGPB’ler ve
mantarlar (Mycorrhizae) gibi rizosferdeki farklı mikrobiyal oyuncular bitki
büyümesi
için faydalı
mekanizmaları (yani artan besin varlığı, fitohormon modülasyonu, biyokontrol,
biyotik ve abiyotik stres toleransı) tetiklerler. Arbüsküler
mikorizalar, doğada meydana gelen en yaygın bitki mantarı simbiyozunu oluşturur
ve doğal ekosistemlerin temel bileşenleridir. Bir konsorsiyum içindeki hareket
eden bu mikroorganizmaların, birbirleri üzerindeki etkilerine göre uyarıcı veya
pozitif, engelleyici veya negatif ve nötr etkili olmak üzere üç tipte
sınıflandırılır. Karşılıkçılık, proto-işbirliği ve komensalizmi içeren olumlu
etkileşimler genellikle, bir bakterinin başka bir konsorsiyum üyesi tarafından
üretilen metabolik ürünleri kullandığı çapraz beslenme yoluyla bireysel üyeleri
destekleyen bir ağ oluşturur. Amensalizm, yırtıcılık, parazitlik ve
rekabetiçilik içeren negatif etkileşimler, konsorsiyumdaki bakteri üyelerinin
baskılanmasına yol açarak topluluk yapısını ve işleyişini bozar. Nötür
(Tarafsız) etkileşimlerde ise konsorsiyum üyeleri birbirlerini etkilemez veya
birinden etkilenmezler. Dolayısıyla bitki büyüme ve gelişiminde
mikroorganizmaların rolü tartışmasız olarak son derece önemlidir.
Anahtar
Kelime: Toprak, Bitki Gelişimi, PGPB,
Mikoriza