Baş Boyun Bölgesinde Radyoterapi Sonrası Değişiklikler Ve Karotis Değerlendirilmesi.

Creative Commons License

Çelebi Erdivanlı Ö.

Radyasyon Maruziyeti, Sema Rakıcı, Editör, Akademisyen Yayınevi Kitabevi, Ankara, ss.337-348, 2022

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2022
  • Yayınevi: Akademisyen Yayınevi Kitabevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.337-348
  • Editörler: Sema Rakıcı, Editör
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Baş boyun bölgesinde radyoterapi (RT) sonrası olması beklenen değişiklikler, özellikle zaman içinde geliştikçe, klinik değerlendirme ve görüntüleme tetkiklerinin yorumlanması açısından kafa karıştırıcı olabilmektedir. Radyasyona bağlı bu değişiklikler rezidü tümörün belirginliğini azaltabileceği gibi, rezidü veya rekürrens hastalık ile karıştırılabilir. Bu değişiklikler, tedavinin erken döneminde veya tedavinin başarıyla tamamlanmasından yıllar sonra ortaya çıkabilir. Radyasyona bağlı doku hasarı ve hücre ölümü, küçük kan damarlarını kaplayan endotel hücrelerinin yıkımından kaynaklanmaktadır. Bu durum, iskemi, ödem, iltihaplanma ve ardından gecikmiş fibrozis ile sonuçlanır. Baş ve boyundaki tüm dokular etkilenebilir. RT sırasında ve RT’den sonraki aylarda boyun yumuşak dokularında interstisyel ödem gelişir. Orofarinks, farinks ve larinkste, mukozit ve submukozal ödem mevcuttur. Fibrozis ve atrofi aylar içinde gelişir ve tedaviden yıllar sonra bile normale dönmez. Tükrük bezleri ve tiroid gland da bu süreçte etkilenir. Parotis atrofisi kserostomi ile sonuçlanır ve tiroid atrofisi hipotiroidizme neden olabilir. Günümüz RT’sinin amaçlarından biri, parotis bezi gibi normal dokulara radyasyon dozunu en aza indirmek ve birçok hastanın yaşam kalitesini ciddi bir biçimde olumsuz etkileyen kserostomi gibi bir morbiditeyi en aza indirmektir.