Örgütsel Adalet ve Çalışan Ses Davranışı Arasındaki İlişkide Psikolojik İyi Oluş ve Proaktif Kişiliğin Rolü


Creative Commons License

Yanık G.

Business and Economics Research Journal, cilt.16, sa.4, ss.569-585, 2025 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 16 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.20409/berj.2025.482
  • Dergi Adı: Business and Economics Research Journal
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.569-585
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı, örgütsel adaletin psikolojik iyi oluş aracılığıyla ses davranışı üzerindeki etkisinde proaktif kişiliğin düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırma verileri, Marmara Bölgesi'nde otomotiv sektöründe çalışan 527 kişiden, amaçsal örnekleme yöntemiyle anket yoluyla toplanmış ve elde edilen veriler regresyon yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmanın bulguları, örgütsel adaletin çalışanların ses davranışını anlamlı ve pozitif yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, psikolojik iyi oluş bu ilişkide aracı bir rol üstlenmektedir. Bununla birlikte, psikolojik iyi oluş ile ses davranışı arasındaki ilişkide proaktif kişilik değişkeni düzenleyici bir rol oynamaktadır. Son olarak, örgütsel adaletin psikolojik iyi oluş aracılığıyla ses davranışı üzerindeki dolaylı etkisinin proaktif kişilik düzeyine göre anlamlı biçimde değiştiği ve bu etkinin özellikle proaktif kişiliği yüksek bireylerde daha güçlü olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlar, çalışan ses davranışını artırmada hem psikolojik hem de kişilik temelli kaynakların birlikte ele alınması gerektiğine işaret etmektedir. 

The aim of this study is to examine the moderating role of proactive personality in the effect of organizational justice on voice behavior through psychological well-being. Research data were collected through a purposive sampling method from 527 employees working in the automotive sector in the Marmara Region, in Türkiye, using a questionnaire. The data were analyzed using regression analysis. The findings of the study reveal that organizational justice has a significant and positive effect on employees’ voice behavior. Furthermore, psychological well-being plays a mediating role in this relationship. In addition, proactive personality moderates the relationship between psychological well-being and voice behavior. Finally, the indirect effect of organizational justice on voice behavior through psychological well-being differs significantly depending on the level of proactive personality, with this effect being stronger among individuals with high levels of proactive personality. These results indicate that enhancing employee voice behavior requires the integration of both psychological and personality-based resources.