Akademik Veri Yönetim Sistemi
7th International Computer & Instructional Technologies Symposium, Erzurum, Türkiye, 6 - 08 Haziran 2013, (Özet Bildiri)
Teknolojinin gelimesiyle son dönemlerde kullanımı gittikçe yaygınlaan ve sosyal hayatı önemli derecede etkileyen Đnternetin bilinçsiz kullanımı bireysel ve toplumsal hayata yönelik tehditler sunmaktadır (Armstrong, Phillips, & Salıng, 2000; Ceyhan, Ceyhan, & Gürcan, 2007; Öztürk, Odaba ıoğlu, Eraslan, Genç, & Kalyoncu, 2007). Đnternet kullanımında ortaya çıkan bu tehditler, bireylerin akademik, finansal, ailevi ve meslek hayatlarını olumsuz etkilemeleri (Chou & Hsiao, 2000) nedenleriyle “problemli” olarak tanımlanmaktadır (Özcan & Buzlu, 2005). Literatürde problemli Đnternet kullanımının dürtü kontrol bozuklukları ya da kumar, hırsızlık ve yeme hastalıkları gibi saplantılı davranı lara ne derece benzer olduğuna dair yeterli bilgi olmaması nedeniyle ‘bağımlılık’ olarak hangi kategoride değerlendirileceği tartıma konusudur. Buna kar ın Amerikan Psikiyatri Derneği’nin (APA) hazırladığı DSMIVTR (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) adlı yayında problemli Đnternet kullanımı kaygı, kontrol kaybı, tolerans kaybı (uzun süre Đnternet kullanımı), yoksunluk sendromu, Đnternete girme arzusu, fonksiyon azalması, karar verme yeteneğinin azalması niteliklerinden dolayı ‘madde kullanımı ile ili kili bozukluklar’ ve ‘patolojik kumar oynama’ adlı iki ba lık altında tanımlanmaktadır (APA, 1994; Davis, 2001; Ko, Yen, Chen, Chen, & Yen, 2005). Günümüzde problemli Đnternet kullanımıyla ilgili gerçekle tirilen ara tırmalarda çoğunlukla; problemli Đnternet kullanımıyla ilgili sorunlara, cinsiyet farklılıklarına, sosyal psikolojik faktörlere, bireylerin Đnternette geçirdikleri süreye, bilgisayara kar ı tutum ve problemli Đnternet kullanımına, bireylerin neden Đnterneti kullandıklarına odaklanmaktadır (Caplan, 2007; Çuhadar, 2012; Özcan & Buzlu, 2007). Örneklem olarak geli imsel özellikleri, Đnternete eri im olanaklarının diğer ya gruplarına göre yüksek olması (Odacı, 2011) ve içinde bulundukları çevresel özelliklerden dolayı çoğunlukla üniversite öğrencileri seçilmi tir (Young, 2004; Moore, 1995; MorahanMartin & Schumacher, 2000). Örneklem olarak öğretmen adaylarının incelendiği çalımaların sınırlı olduğu belirtilmektedir (Çuhadar, 2012). Öğretmenler, öğrencilerin eğitiminde en önemli faktörlerinden biri olduğundan ve Đnternetten en iyi ekilde yararlanmalarında rehber görevi üstleneceklerinden öncelikle öğretmenlerin Đnterneti iyi bir ekilde kullanmaları gerekmektedir. Bu nedenle öğretmen adaylarının problemli Đnternet kullanımlarına neden olan faktörler tespit edilerek sorunların çözümlenmesine yönelik ara tırmaların gerçekle tirilmesi faydalı olabilir. Bu doğrultuda bu 405 7th International Computer & Instructional Technologies Symposium çalımanın amacı problemli internet kullanımının öğretmen adaylarının gelir düzeylerine, haftalık internet kullanım sürelerine, interneti kullanım amaçlarına, internette girdikleri sitelere göre deği imini incelemektir. Bu çalımada tarama yöntemi kullanılmı tır. Çalımanın evrenini problemli Đnternet kullanımına sahip öğretmen adayları olu turmaktadır. Eğitim fakültesinde okuyan 2200 öğretmen adayına anketler gönderilmi , anketlerin 1091’inden cevap alınmı , 10 ki inin ise ölçekleri özensiz i aretledikleri tespit edilmi tir. Yapılan analizler sonucunda da 470’inin problemli Đnternet kullanımına sahip olduğu belirlenmi tir. Örneklemin 181’ini kadın 289'unu erkek öğretmen adayı olu turmaktadır. Çalımada veri toplama aracı olarak Đnternette bili sel durum ölçeğinden ve demografik bilgi anketinden yararlanılmı tır. Verilerin analizinde öncelikle 1091 öğretmen adayının problemli Đnternet kullanım düzeyleri belirlenmi tir. Öğretmen adaylarının sahip oldukları problemli Đnternet kullanım düzeylerinin ortalaması alınmı ve ortalamadan ±1 ve ±2 sapan öğretmen adayları problemli olarak belirlenmi tir (Özcan & Buzlu, 2007). Çalımadan elde edilen verilerin analizi SPSS programı kullanılarak yapılmı tır. Yapılan analizler sonucunda öğretmen adaylarının problemli internet kullanımlarının gelir düzeylerine göre deği im göstermediği anla ılmı tır. Problemli internet kullanım düzeyinin haftalık internet kullanım süresine deği im gösterdiği anla ılmı tır. Özellikle interneti haftada 25, 610, 1115 saat kullanan öğretmen adaylarının problemli internet kullanım düzeyleriyle haftada 3640 saat kullanan öğretmen adaylarına göre deği im gösterdiği tespit edilmi tir. Đnternette alı veri yapanlarla yapmayanların, sohbet edenlerle etmeyenlerin, oyun oynayanlarla oynamayanların problemli internet kullanım düzeyleri arasında anlamlı fark olduğu belirlenmi tir. Eğlence sitelerini kullanankullanmayan, forumları kullanan kullanmayan, online oyun sitelerini kullanankullanmayan öğretmen adaylarının problemli internet kullanım düzeyleri arasında anlamlı farklılık tespit edilmi tir.