Hayat Pahalılığı ve Türkiye de İllerin Hayat Pahalılığı Sırlamasını Belirleyen En Önemli Faktörlerin Ridge Regresyon Analiziyle İncelenmesi

Creative Commons License

Albayrak A. S., Tüylüoğlu Ş.

Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt.15, sa.2, ss.63-91, 2010 (Hakemli Dergi)

Özet

Hayat pahalılığı sorunu yoksulluğun azaltılması politikalarının ayrılmaz bir parçasıdır. Teorik olarak, kentsel alanlarda hayat pahalılığının genellikle daha fazla olduğu kabul edilmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de hayat pahalılığını ölçmek amacıyla, TÜİK tarafından seçilmiş 26 il grubunun 2008 yılına ait 375 ürün ve hizmetin ortalama fiyatlarına Temel Bileşenler Analizi (TBA) uygulanarak, söz konusu iller için standartlaştırılmış mekânsal tüketici fiyat endeksleri hesaplanmaktadır. TBA’nın sonuçlarına göre en pahalı ilk üç il arasında sırasıyla İstanbul, Ankara ve İzmir yer alırken; en ucuz il grupları arasında Şanlıurfa-Diyarbakır, Gaziantep-Adıyaman-Kilis ve Mardin-Batman-Şırnak-Siirt yer almaktadır. Diğer taraftan, illerin genel fiyat düzeyleri ile diğer alt endeksler arasındaki ilişkiler uygun olan ridge regresyon tekniği ile araştırılarak illerin hayat pahalılığı düzeylerini belirleyen faktörlerden en önemli ilk üç faktör arasında sırasıyla giyim, mobilya ve eveşyası, diğer ürün ve hizmetler ile konut harcamaları yer almaktadır. 

Cost of living issue is an integral part of poverty reduction policies. Theoretically, it is accepted that the cost-of-living in urban areas are generally greater. In this study, standardized spatial price indexes of 26 provincial regions are calculated by applying Principal Component Analysis (PCA) to the 2008 average yearly prices for 375 products and services. These provincial regions, product and services are selected by TÜİK. According to the results of PCA, most expensive provinces are Istanbul, Ankara and Izmir, while Şanlıurfa-Diyarbakır, Adıyaman-Gaziantep-Kilis and Mardin-Batman-Siirt-Şırnak are in the least expensive group respectively. In addition to that, relationship between the general price index of provinces and other sub-indexes was analyzed with the Ridge Regression Technique, which is one of the most appropriate methods for this type of study, to investigate and identify the most important factors determine cost-of-living levels between provinces. Accordingly, three most important factors of the general cost-of-living of provinces were identified. These are clothing, furniture and home-goods, other products and services and housing expenses respectively.