Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. Uluslararası Sağlık Kuruluşlarında İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi, Antalya, Türkiye, 1 - 04 Kasım 2023, ss.47, (Özet Bildiri)
Giriş: Rize merkezde görev yapan sağlık personelinin kendi sağlık düzeyleri, riskli sağlık
davranışları ve sağlık hizmetlerine ulaşımlarına ilişkin bilgi yetersizdir. Görevi toplumun sağlığını
korumak olan sağlık çalışanlarının sağlık ihtiyaçlarını saptamak önemlidir.
Amaç: Araştırmanın amacı Rize merkez ilçede çalışmakta olan sağlık çalışanlarının algılanan sağlık
düzeyini, riskli sağlık davranışlarını ve sağlık hizmetlerine ulaşım sorunlarını saptamaktır.
Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı tipteki araştırmanın evreni Rize merkezde her üç basamakta çalışan
ve hasta ile yüzyüze temas eden, hekim, hemşire, ebe ve diğer yardımcı sağlık personelinden
oluşan 1739 kişidir. Çok aşamalı nüfusa orantılı küme örnekleme yöntemiyle 457 çalışan araştırma
kapsamına alınmıştır. Veriler gözetim altında anket uygulanarak 15 Mart- 30 Haziran 2023 tarihleri
arasında toplanmıştır. Anket formunda sosyodemografik özellikler, kronik hastalıklar, mesleki
sağlık sorunu yaşama ve rapor alma, sağlık hizmetine ulaşım, alkol/sigara kullanımı, beslenme,
fizik aktivite özelliklerine ilişkin sorular yer almıştır. Veri girişi ve analizi SPSS 21 programı ile
yapılmış, analizlerde ki-kare testi kullanılmıştır. Araştırma için gerekli resmi izinler ve etik onay
alınmıştır.
Bulgular: Katılımcıların %27,8’i erkek, %72,2’si kadındır, yaş ortalaması 32.7±0,4 yıldır.
Katılımcıların %35,7’si hekim, %51,2’si hemşire/ebe, %9,6’sı teknisyen ve %3,5’i diğer sağlık
personelinden oluşmaktadır. Çalışanların %54,3’ü sağlık düzeyini iyi, %38,1’i orta, %7,7’si kötü
olarak değerlendirmiştir. Sağlık düzeyini kötü olarak değerlendirme kronik hastalığı olanlarda,
üçüncü basamakta çalışanlarda, eğitim, idarecilik, araştırma yapma ve hizmet sunma gibi dört ayrı
görevi birlikte yürütenlerde, gelirinden memnun olmayanlarda ve mali sorunları olanlarda anlamlı
olarak yüksek bulunmuştur (p<0.05).
Sonuç: Rize merkezde görev yapan sağlık personelinin sadece yarısı sağlık düzeyini iyi olarak
değerlendirmiştir. Kronik sağlık sorunu ve riskli sağlık davranışları yaygın olan çalışanlar, sağlık
hizmetine ulaşmada zorluk da yaşamaktadırlar. Çalışanları mesleklerine göre gruplandırarak ya da
farklı basamaklardaki farklı ihtiyaçlara göre planlayarak sağlığı koruma ve geliştirme programları
uygulanması, çalışan sağlığı birimlerinin faaliyete geçirilmesi önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Algılanan sağlık düzeyi, riskli sağlık davranışları, sağlık hizmetlerine ulaşım
sorunları