Akademik Ziraat Dergisi, cilt.13, sa.1, ss.65-76, 2024 (Hakemli Dergi)
Amaç: Bu araştırma Rize’nin Fındıklı ilçesinde
yetiştirilen yerel armut çeşitlerinin fenolojik,
pomolojik ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi
amacıyla yürütülmüştür.
Materyal ve Yöntem: Çalışmada Fındıklı ilçesine
bağlı mahalle ve köyler gezilerek, üreticilerle
mülakatlar yapılmış ve 15 farklı yerel armut çeşidi
belirlenmiştir. Bu çeşitlerin seçiminde meyvelerin
irilik, renk ve şekil gibi kalite kriterleri, ön seleksiyon
kriteri olarak dikkate alınmıştır. Bu şekilde
belirlenmiş olan yerel armut çeşitlerine ait
ağaçlardan ölçüm ve analizler yapılmak üzere 15’er
adet meyve ve yaprak örneği alınmıştır. Alınan
örneklerde pomolojik ve morfolojik özelliklerden;
meyve ağırlığı, meyve eni, meyve boyu, meyve eti
sertliği, suda çözünebilir kuru madde içeriği, pH, titre
edilebilir asitlik içeriği, yaprak eni, yaprak boyu,
yaprak sap kalınlığı ve sap uzunluğu belirlenmiştir.
Bulgular: Meyve ağırlıklarının 23.60-169.90 g,
meyve enlerinin 39.09-64.81 mm, meyve boylarının
35.52-79.51 mm, meyve eti sertliklerinin 2.40- 5.94
kg/cm2, suda çözünür kuru madde miktarlarının
%9.14-14.00, pH değerlerinin 3.53-4.99, titre
edilebilir asitlik miktarlarının % 1.17-% 10.64 ve
yaprak eni, boyu, sap uzunluğunun sırasıyla 39.24-
75.06 mm, 57.77-99.41 mm ve 34.27-90.44 mm
arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir. Yapılan
fenolojik gözlemlerden ilk çiçeklenmenin 23 Mart- 3
Nisan tarihleri arasında, en erken ve en geç meyve
hasat olumunun sırasıyla 30 Haziran ve 22 Ekim
tarihlerinde gerçekleştiği tespit edilmiştir.
Sonuç: Değerlendirmeler neticesinde, yazlık olarak
Eğrisap armudu; güzlük olarak Haçaçur, Kavun ve Yağ
armutları; Kışlık olarak ise Süleyman ve limon yerel
armut çeşitleri ön plana çıkmıştır.