11.Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Sempozyumu, Malatya, Türkiye, 24 - 26 Mayıs 2017, (Özet Bildiri)
Bilgi ve iletişim
teknolojilerindeki hızlı değişimler bireyleri dijital okuryazarlık konusunda
yeni bilgiler ve beceriler kazanmaya zorlamaktadır. Artık bireylerden
karşılaştıkları problemlere hızlı şekilde çözümler üretebilme, farklı
kaynaklardan bilgi edinme, edinilen bilgileri sentezleyerek kendine has yeni
ürünler geliştirme beklenmektedir. Bu kapsamda Avrupa Komisyonu tarafından
yayınlanan çerçevede günümüz bireylerinin bilgi ve veri okuryazarlığı, içerik
geliştirme, iletişim ve işbirliği, güvenlik ve problem çözme alanlarında
kendilerini geliştirmeleri gerektiğinden bahsedilmektedir. Hazırlanan
çerçevenin dijital içerik geliştirme alt boyutu, dijital içerik geliştirme ve
düzenleme, farklı formatlarda bilgi türlerinin bütünleştirerek içerik
hazırlama, telif hakları hakkında bilgi sahibi olma ve programlama becerilerini
kapsamaktadır. Bireylerden farklı programları kullanarak içerik geliştirmeleri,
var olan içerikler üzerinde düzenlemeler yapabilmeleri ve birkaç programlama
dilini kullanabilmeleri beklenmektedir. Ancak bireylere bu becerilerin
kazandırılabilmesi için geniş kapsamlı uzun bir sürece yayılan etkinliklerin
gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle araştırmacıların bu becerileri
kapsayan etkinlikler gerçekleştirmeleri zaman yönetimi, programlama, içerik
geliştirme ve tasarım ilkelerini açısından faydalı olacaktır. Bu doğrultuda
çalışmanın amacı farklı içerik türlerini içerisinde barındıran elektronik
kitapları geliştirme sürecinde bireylerin yaşadıkları öğretimsel deneyimleri
Avrupa Birliği Dijital Yeterlikler Kriter listesinin içerik geliştirme alt
boyutu çerçevesinde irdelemektir. Bu amaç doğrultusunda 33 Bilgisayar ve
Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümü öğrencisi 2’şer ya da 3’erli gruplara
ayrılmıştır. Her gruba Google Ürünleri ile ilgili konu başlıkları
dağıtılmıştır. Öğrencilerden belirlenen konularda motivasyon, tutum, kavrama,
algı, problem çözme, psikomotor ve çoklu ortam tasarım ilkelerine uygun
e-kitaplar geliştirmeleri istenmiştir. E-kitap geliştirmek amacıyla Apple’ın
Ibook author yazılımı kullanılmıştır. I book author, metin, video, resim,
etkileşimli test ve galeriler içeren e-kitap geliştirilmesi için alt yapı
sağlayan yazılımıdır. I book author HTML 5 gibi programlama dilleri
kullanılarak hazırlanan içeriklerin de içerisine gömülmesini sağlamaktadır.
Süreç içerisinde öğrencilere tasarım ilkeleri, öykü yaprağı ve senaryo
hazırlama, eğitsel video, etkileşimli soru hazırlama, Web 2.0 araçlarından
yararlanarak infografik ve animasyon hazırlama hakkında bilgiler verilmiştir.
Daha sonra öğrencilerden konularına ve ilkelere uygun olarak senaryo ve öykü
yaprakları hazırlamaları istenmiştir. Öykü yaprakları ve senaryolara dönütler
verilmiş ve öğrencilerin gerekli değişiklikleri yapmaları sağlanmıştır. Bir
sonraki aşamada hazırlanan senaryo ve öykü yaprakları kullanılarak içeriklerin
geliştirilmesine başlanmıştır. Geliştirme sürecinde öğrencilere sürekli
geribildirim verilerek hazırladıkları içeriklerde gerekli değişiklikleri
yapmaları sağlanmıştır. Süreç sonunda Avrupa Birliği tarafından oluşturulan
Dijital Yeterlikler Kriter Listesi içerik geliştirme boyuna ilişkin maddeler
dikkate alınarak açık ve kapalı uçlu sorulardan oluşan bir anket hazırlanmış ve
öğrencilere uygulanmıştır. Öğrencilerden elde edilen veriler içerik analizine
tabi tutularak irdelenmiştir. Analizler sonucunda öğrencilerin dijital araçları
kullanarak en az bir formatta basit dijital içerikler üretebileceklerini, diğer
insanlar tarafından üretilen içeriklere temel değişiklikler yapabileceklerini
düşündükleri anlaşılmıştır. İçeriklerin telif hakkı ile korunabileceklerini
öğrendikleri anlaşılmıştır. Öğrenciler kullandıkları yazılımların ve
uygulamaların basit işlevlerini ve ayarlarını değiştirebileceklerini, çeşitli
dijital platformlar, araçlar ve çevreler kullanarak farklı formatlarda karmaşık
içerikler geliştirebileceklerini düşündükleri açığa çıkmıştır.