el-Füsûl Bağlamında Hanefî Usûl Kâideleri

Nacar T.

İlahiyat, Ankara, 2020

  • Yayın Türü: Kitap / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2020
  • Yayınevi: İlahiyat
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sahabeden itibaren başlayan içtihat faaliyetlerine paralel olarak zaman içerisinde ilke ve esasları olgunlaşan fıkıh usûlü, kurucu imamların içtihatları üzerinde harcanan yoğun mesailer neticesinde hicri dördüncü asrın ortalarında müstakil bir ilim olarak teşekkül etmiştir. Bu ilmin teşekkülünün nişanesi olan ilk kâmil eser ise, büyük Hanefî fakihi Cessâs tarafından telif edilen el-Füsûl fi’l-usûl’dür. Kendi zamanına kadar Irak bölgesinde üretilen bilgileri Ebu Hanife ve öğrencilerinin görüşleri etrafında inceleyerek belirli esaslara bağlayan Cessâs, tevarüs ettiği birikimi, hesabı verilebilir sistemli bir yapıya kavuşturmaya çalışmıştır.

Cessâs’ın usûlünü konu edinen bu çalışma, esas itibariyle, “Cessâs’ın el-Füsûl fi’l-usûl Adlı Eserinde Asılların Tespiti” adlı yüksek lisans tezine dayanmaktadır. Söz konusu tez kapsamında tespit edilen asıllar, modern dönem fıkıh usûlü eserlerinin tasnifine uygun şekilde düzenlenerek bu çalışma oluşturulmaya çalışılmıştır. İlave olarak, tez kapsamında incelenmeyen kıyas ve içtihat bölümleri özetlenmiş ve böylece Cessâs’ın usûlü bağlamında Irak Hanefî usûl anlayışı genel hatlarıyla ortaya konulmaya gayret edilmiştir.