Bist Banka Endeksinde Faaliyet Gösteren Bankaların 2016-2023 Yılları Finansal Etkinliğinin Araştırılması


Bayrak A. Z.

İşletme Araştırmaları Dergisi, cilt.3, sa.16, ss.1597-1616, 2024 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 3 Sayı: 16
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.20491/isarder.2024.1874
  • Dergi Adı: İşletme Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1597-1616
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç – Çalışmada Türkiye'deki BIST Banka Endeksi'nde yer alan bankaların 2016-2023 yılları arasındaki finansal performanslarına dayalı etkinliklerinin belirlenmesi ve etkin olmayan bankalar için öneriler amaçlanmıştır.

Yöntem – Çalışmada Türkiye Banka Birliğinin yayınlamış olduğu seçilmiş rasyolardan elde edilen finansal performans rasyo oranları Girdi Odaklı BCC Yöntemi kullanarak Veri Zarflama Analizi (VZA) ile analiz edilmiştir. Araştırma, bankaların sermaye yeterlilik oranı, toplam krediler ve alacakların toplam aktiflere oranı, duran ve likit aktiflerin toplam aktiflere oranı gibi girdi değişkenlerini ve ortalama aktif ve özkaynak karlılığı çıktı değişkenlerini incelemiştir.

Bulgular – Elde edilen bulgular, incelenen dönem boyunca bazı bankaların performanslarında önemli dalgalanmalar olduğunu göstermektedir. Etkinlik skorlarına göre, bazı bankalar sürekli olarak yüksek performans gösterirken, diğerleri belirli yıllarda etkinliklerinde düşüş yaşamıştır. Etkin olmayan bankalar için iyileştirme yapacağı girdi ve çıktılar tespit edilmiştir.

Tartışma – Çalışma, performans analizinde kullanılan değişkenlerin anlam ve önemini açıkça ortaya koyarak, banka yönetimlerine finansal sağlamlık ve etkinlik açısından stratejik öngörüler sunmaktadır. Önerilen stratejiler, bankaların etkinliğini artırmak, riskleri minimize etmek ve sektörde sürdürülebilir başarıyı teşvik etmek için denetim mekanizmalarını güçlendirmeyi, aktif-pasif yönetiminde iyileştirme yapmayı ve performans yönetim süreçlerini iyileştirmeyi içermektedir. Etkinlik eksikliği gösteren bankaların, verimlilik seviyelerini artırarak tam etkinliğe ulaşmaları mümkündür. Bu durum, banka paydaşlarının finansal kararlarını şekillendirmede kritik bir rol oynayacaktır.

 

Purpose – The aim of the study is to determine the efficiency of banks in the BIST Bank Index in Turkey based on their financial performance between 2016 and 2023 and to make recommendations for ineffective banks.

Design/methodology/approach – In the study, financial performance ratios obtained from selected ratios published by the Turkish Banking Association were analyzed with Data Envelopment Analysis (DEA) using the Input-Oriented BCC Method. The research scrutinizes input variables such as the capital adequacy ratio, the ratio of total loans and receivables to total assets, and the proportions of fixed and liquid assets to total assets, along with output variables including average asset and equity profitability.

Findings – The findings indicate significant fluctuations in the banks' performance over the analyzed period. According to efficiency scores, while some banks consistently exhibited high performance, others experienced decreases in efficiency in certain years. Inputs and outputs for improvement for inefficient banks have been identified.

Discussion – The study distinctly clarifies the meaning and importance of the variables used in the performance analysis, providing strategic insights to bank managements regarding operational efficiency and financial robustness. The recommended strategies involve strengthening internal audit mechanisms, developing training programs, and enhancing performance management processes to increase banks' efficiency, minimize risks, and promote sustainable success in the sector. It is possible for banks that show lack of efficiency to reach full efficiency by increasing their efficiency levels. This will play a critical role in shaping the financial decisions of bank stakeholders.