Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası İstihbarat Çalışmaları Kongresi, İstanbul, Türkiye, 10 - 12 Ekim 2025, (Yayınlanmadı)
Bu çalışma, Orta Doğu’daki siyasal dönüşümün ana katalizörlerinden olan Arap milliyetçiliğinin iki farklı yansıması olan Nasırcılık ve Ḥizb al-Baʿth al-ʿArabī al-Ishtirākī** “[Arap Baas Partisi’nin]” Soğuk Savaş döneminde Amerikan Central Intelligence Agency (CIA) “[Merkezi İstihbarat Teşkilatı]” tarafından nasıl algılandığını ve değerlendirildiğini CIA’in gizliliğini kaldırdığı arşiv belgeleri üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın temel problemi, 1950-1970’li yıllarda Pan-Arabizm söyleminin taşıyıcısı olan Nasırcılık ve Baas Partisi’nin Orta Doğu’daki milliyetçi ideolojiler olarak nasıl şekillendiği ve ABD’nin bu ideolojilere yönelik stratejik yaklaşımının ne doğrultuda bir dönüşüm geçirdiğidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılacaktır. Çalışma kapsamında CIA’in, 1950-1970 yılları arasındaki gizliliği kaldırılmış ve dijital ortama aktarılmış istihbarat raporları ve analizlerinden yararlanılacaktır. Bu belgeler, Soğuk Savaş döneminin en önemli mücadele sahalarından olan Orta Doğu’nun Nasırcılık ve Baas Partisi’nin, Mısır, Suriye, Irak ve diğer bölge ülkelerindeki Arap milliyetçiliğinin sosyal, siyasal, ekonomi-politik, güvenlik ve dış ilişkiler bağlamında nasıl değerlendirildiğini ortaya koymaktadır. Çalışma, CIA’nın Arap milliyetçiliğini yalnızca ideolojik olarak değil; aynı zamanda jeopolitik olarak nasıl konumlandırdığını ve bu konumlandırmalarının ABD dış politikasına nasıl yansıdığını ortaya koymaktadır. Bu çalışma hem Arap milliyetçiliği hem de ABD’nin Orta Doğu politikalarının arka planını arşiv belgelerini merkeze alan bir bakış açısı sunmaktadır. Dahası, Arap dünyasının siyasal evrimini ABD gibi Soğuk Savaş döneminin en önemli aktörünün perspektifinden anlamaya olanak tanımaktadır.
This study aims to examine how Arab nationalism—one of the main catalysts of political transformation in the Middle East—and its two distinct manifestations, Nasserism and the Baʿath Party, were perceived and assessed by the United States Central Intelligence Agency (CIA) during the Cold War, through an analysis of declassified CIA archival documents. The central research problem is to explore how Nasserism and the Baʿath Party, as the principal carriers of the Pan-Arabism discourse between the 1950s and 1970s, took shape as nationalist ideologies in the Middle East, and how the United States’ strategic approach toward these ideologies evolved over time. The study employs a qualitative research design, utilizing document analysis as its primary method. Within this scope, declassified and digitized CIA intelligence reports and analyses from 1950 to 1970 are used as primary sources. These documents reveal how Nasserism and the Baʿath Party—key political forces in Egypt, Syria, Iraq, and other regional states—were evaluated in social, political, economic, security, and foreign relations contexts in one of the most significant arenas of Cold War competition. The study demonstrates that the CIA positioned Arab nationalism not only as an ideological phenomenon but also as a geopolitical factor, and analyzes how this positioning was reflected in U.S. foreign policy. By centering archival sources, the research offers an in-depth perspective on both Arab nationalism and the underlying dynamics of U.S. Middle East policy, further enabling a better understanding of the political evolution of the Arab world through the lens of one of the most influential actors of the Cold War period—the United States.