Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, cilt.25, sa.55, ss.228-250, 2024 (Hakemli Dergi)
Atatürk, erken cumhuriyet döneminde Türk tarihi ve dili ile ilgili araştırmalarını yaparken o zamana kadar Avrupa’da yapılan bu alandaki pek çok çalışmayı birlikte değerlendirmiştir. Bu bakımdan hem Türk Tarih Tezinin hem de Türk Dil teorisinin tarihsel dayanakları değerlendirilirken bunlar dikkate alınmalıdır. Bu araştırmaların yapılması esnasında da öncelikle Macar Türkolojisinden yararlanılmıştır. XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren her bakımdan gelişme gösteren Türk-Macar ilişkileri Cumhuriyet’in ilanından sonraki yıllarda oldukça ilerleme kaydetmiştir. Atatürk’ün Türk dili ve tarihi ile ilgili araştırmalarında Macarlara olan sempatisi, Macaristan’da yapılan Türkoloji çalışmalarından haberdar olması ve Macar tarihçilerin ve dilcilerin çalışmaları bunda önemli bir etken olmuştur. Dil ve Tarih çalışmalarında Gyula Németh’in, László Rásonyi’nin Zoltán Gombocz’un, Ferenc Zajti’nin ve diğer Macar bilim insanlarının katkıları özellikle kurultaylarda ortaya koydukları görüşler Atatürk’ün dil ve tarih görüşlerini destekler mahiyette yorumlanmıştır. Bu çalışmada, Cumhuriyetin ilk yıllarında tarih ve dil alanında yapılan araştırmaların bilimsel dayanakları ve Macar Türkologların çalışmalarının buna katkıları ele alınmış ve değerlendirilmiştir.