Türkiye’de Sürdürülen Kıraat Tedrisatı Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme


Creative Commons License

Çelik İ., Ahırşan E.

Kilitbahir, vol.2023, no.23, pp.219-246, 2023 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 2023 Issue: 23
  • Publication Date: 2023
  • Doi Number: 10.5281/zenodo.8338348
  • Journal Name: Kilitbahir
  • Journal Indexes: Root Indexing, Sobiad Atıf Dizini
  • Page Numbers: pp.219-246
  • Recep Tayyip Erdoğan University Affiliated: Yes

Abstract

Kur’ân’ın içerdiği lafzî farklılıkları ve tilaveti konu edinen kıraat ilmi, Kur’ân ilimleri içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bu ilim, sahih rivayetlerle Hz. Peygamber zamanından günümüze kadar okutulmuştur. Ülkemizde, resmi olarak Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde, “Aşere-i Takrîb ve Tayyibe Kursu”, Dini Yüksek İhtisas Merkezlerinde ve bazı özel teşebbüslerle kıraat eğitimi okutulmaktadır. Türkiye’de kıraat ilmi tedrisatında indirâc metoduyla İstanbul Tarîki Ahmed es-Sûfi Mesleği ve Mısır Tarîki Şâtıbî Mesleği takip edilmektedir. İndirâc yöntemi ile yapılan okumalarda anlam ve i’raba etki eden ve kerih görülen birtakım okuyuşların yapıldığı görülmektedir. Sözü edilen kerih okumaların ortaya çıkmasına, öğrenci ve hocaların elinde bulunan nüshalarda vücuhatın bu şekilde çıkarılmış olması, talebenin burada nasıl yazıyorsa o şekilde sorgusuz sualsiz okuması, talebenin kabîh bir vakf ve ibtidâya sebep olan bu durumları tam olarak bilememesi, Arapça nahv kurallarına tam vakıf olamaması ya da eğitim esnasında bu şekilde okumanın caiz görülmesi gibi nedenler sebep olmaktadır.

Bu çalışmada kıraat tedrisatında uygulanmakta olan metot izah edilmiş, infirâd metodundan indirâc metoduna geçişteki uygulamanın pozitif ve negatif yönlerine değinilmiştir. Bu eğitimin ülkemizdeki uygulama şekli ele alınıp sorunlu kısımları verilen önerilerle birlikte değerlendirilmiştir. Kıraat eğitimini alan öğrenci/kursiyerlere bazı özlük haklarının verilmesi ve eğitimin kalitesinin geliştirilmesi için bazı önerilerde bulunulmuştur.