Morfolojik ve Moleküler Veriler Işığında Podospermum DC. (Asteraceae) Cinsinin Taksonomik Durumu


MAKBUL S., Coşkunöelebi K., GULTEPE M., GUZEL M. E.

23. Ulusal Biyoloji Kongresi, Gaziantep, Türkiye, 5 - 09 Eylül 2016, ss.91

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Gaziantep
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.91
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma ile Türkiye Florası dahil olmak üzere birçok ülke florasında Scorzonera L. cinsi altında ele alınan Podospermum DC. cinsinin morfolojik ve moleküler veriler ışığında taksonomik durumu ele alınmıştır. 
 
Çalışma materyalini, “Scorzonera cinsinin Türkiye revizyonu” projesi kapsamında toplanan örnekler oluşturmaktadır. Morfolojik incelemeler araziden toplanan ve herbaryum materyaline dönüştürülerek Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Biyoloji Bölümü (RUB) ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Biyoloji Bölümü (KTUB) herbaryumlarında saklanan örnekler üzerinde ışık mikroskobu kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Moleküler çalışmalarda ise her bir taksonun nukleus DNA’sına ait ITS bölgesi farklı popülasyonlar da dikkate alınarak belirlenmiştir. Elde edilen morfolojik veriler SYN-TAX 5.0 analiz programı, molüküler veriler ise PAUP 4.0b10 programı kullanılarak analiz edilmiştir. 
 
Podospermum mensupları silindirik kök, parçalı yaprak, saplı akenler ve uç kısımları çatallanan fillariler ile karakterize olmaktadırlar. Dizin analizleri sonucunda Podospermum üyelerinin ITS bölgesi uzunluklarının 627 bç olduğu bulunmuştur. 19 morfolojik karakter kullanılarak oluşturulan dendrogramda Podospermum mensuplarının Scorzonera taksonlarından ayrı bir küme oluşturdukları görülmüştür. Benzer şekilde Podospermum ve Scorzonera taksonları ITS dizinlerinin farklı bir nükleotit profiline sahip olduğu ve elde edilen filogenetik ağaçta ayrı bir kümede yer aldıkları tespit edilmiştir.  
 
Bu çalışma ile ülkemizde yayılış gösteren Podospermum ve Scorzonera cinslerinin üyeleri morfolojik ve moleküler yönden incelenmiştir. Elde edilen veriler ülkemizde altcins olarak ele alınan Podospermum üyelerinin güncel kaynaklarda olduğu gibi müstakil bir cins olarak ele alınması gerektiğini desteklemektedir. Ayrıca elde edilen bulguların daha önce ülkemiz türleri üzerinde yapılan anatomik, palinolojik, mikromorfolojik ve sitolojik çalışmalardan elde edilen bulgularla uyumlu olduğu tespit edilmiştir. 
 
  Anahtar Kelimeler: Biyosistematik, Scorzonera, Podospermum, Taksonomi, Türkiye