Akademik Veri Yönetim Sistemi
EGE 7th INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES, İzmir, Türkiye, 24 - 25 Aralık 2022, ss.3151-3157
Bu çalışmanın amacı Covid-19 küresel pandemisinin Türkiye’de banka kartları ve online alışveriş üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Online ticaret dünyada hızla büyüyen bir sektör olarak görülmektedir. Küreselleşmiş dünyada online ticaret hem işletmeler hem de girişimciler için bir fırsat olarak görülmektedir. Online ticaret sayesinde taraflar işlem maliyetleri, kira maliyetleri, reklam maliyetleri, personel maliyetleri gibi maliyetlerini azaltarak rekabet avantajı sağlamaktadır. Diğer taraftan tüketiciler de daha düşük fiyatla, daha az zaman ve enerji harcayarak, daha çok ürün ve hizmet çeşidini elde etme fırsatı yakalamaktadır. Ayrıca son yıllarda banka kartlarının kullanımlarının çok yüksek düzeyde yaygınlaşması bu süreci oldukça hızlandırmaktadır. Bunun yanı sıra gelişen bilişim sektörü sayesinde bankacılık işlemleri online ortama taşınmış bu sayede online bankacılık işlemlerine olan güven artmıştır. Ayrıca gelişen bilişim sektörü sayesinde online ticaret sitelerine olan güven de artmıştır. Böylece bankaların kartlı işlemleri kullanılarak yapılan online alışveriş işlem sayıları ve hacmi artış göstermiştir.
2020 yılı başında Türkiye’ye de sıçrayan küresel Covid-19 pandemisi online alışverişin farklı
bir boyuta taşınmasına sebep olmuştur. Covid-19 pandemisi sonrasında kredi kartı, banka kartı
ve ön ödemeli kart sayısı artışında önceki döneme göre herhangi bir artış eğilimi yokken
bireylerin online alışveriş tutumlarını önemli oranda artış göstermiştir. Bu noktada
Türkiye’deki banka kartları, online alışveriş işlem adedi ve işlem hacmi üzerinden elde edilen
veriler değerlendirilmiştir. Covid-19 pandemisinin daha fazla yayılmasını engellemek için
uygulanan kapanma, karantina ve kısıtlama uygulamaları insanların evlerine kapanmalarına
sebep olmuş bu durumda bireylerin online alışverişe olan talebini artmıştır. Covid-19
pandemisinden önceki 2018 ve 2019 yıllarında % 35’lik artışın olduğu online alışveriş tutarı
2020 yılında %49 ve 2021 yılında % 72’lik bir artış göstermiştir. Banka kartlarıyla yapılan
online alışveriş işlem sayısı ise bir önceki yıla göre 2018 yılında %34, 2019 yılında ise %37
artarken Covid-19 salgınından sonraki 2020 ve 2021 yıllarında sırasıyla %42 ve %58 artış
göstermiştir. Covid-19 sonrası dönemde her ne kadar enflasyon sebebiyle fiyatların artmasına
bağlı olarak işlem tutarlarında artış görülse de işlem sayısına bakarak Covid-19 sonrasındaki
dönemde online alışverişe olan yüksek talep anlaşılmaktadır. Bu sonuçlar politika yapıcılar,
girişimciler, tüketiciler ve araştırmacılar için önemli bilgiler sağlamaktadır.