Ulusal Çay Kongresi, Rize, Türkiye, 21 - 23 Mayıs 2024, cilt.1, sa.1, ss.94-95
Çayın hasat sonrası uygun muhafazası ve nakliyesi, sebzeler ve meyveler gibi diğer ürünlerde olduğu
gibi kritik öneme sahiptir. Bu çalışmada hasat sonrasında yaş çay yaprakları ve sürgününün geçirdiği
aşamalar detaylı olarak ortaya konulmuştur. Çay yaprakları uygun ekipmanlar ile hasat edildikten sonra
yaş çay yaprakları toplama bezlerine toplanmaktadır. Çay yapraklarının kalitesini korumak için, çay
bahçesinde uygun koşullarda bekletilerek öncelikle çay alım yerlerine ve ardından fabrikalara nakledilmesi
gerekmektedir. Bu süreçte çay yapraklarının fiziksel hasarlardan korunması gerekmekte olup, bu
hasar, bahçede, taşıma sırasında ve çay alım yerlerinde meydana gelebilmektedir. Hasat esnasında çay
yapraklarının sıkıştırılarak su kaybına neden olabilecek şekilde toplama bezlerine alınması, taşıma sırasında
çay bezlerinin sıkıştırılarak ezilmesi, uzun süre güneş altında bekletilmesi ve nakliye araçların kasalarında
fazlaca yığılması gibi faktörler fiziksel hasara yol açmaktadır. Yaş çay yapraklarında fiziksel hasarı ve
kalite kaybını engellemek için havalandırmanın yapılması çok önemli olup, buna yönelik malzeme,
ekipman ve tekniklerin geliştirilmesi çay kalitesinin yükselmesine neden olacaktır. Tedarik zincirinin ilk
aşaması olan nakliye işlemi, taze hasat edilmiş çay yaprakları için sıcaklık, nem, titreşim ve fiziksel hasar
gibi pek çok stres etkeni ile karşı karşıya kalmasına neden olmaktadır. Hasat sonrası kaliteyi korumak için
bu değişkenlerin kontrol edilmesi önem arz etmektedir. Bazı alanlarda kullanılan teleferik sistemlerinin
güvenliği ve teknik kapasitesi nakliyede etkili olan faktörden biridir. Uygun olmayan araçlarla yapılan
taşıma işlemi, kalite ve ağırlık kayıplarına da neden olmaktadır. Çay alım yerlerindeki koşullarının yaş çayı
bekletmek için uygun olması gerekmektedir. Ülkemizde bahçeden fabrikaya kadar taşınan çay yapraklarının
su içeriğinin, renk değerlerinin, aroma ve lezzet bileşenlerinin daha yüksek olmasını sağlamak için hasat
sonrası uygulamaların iyileştirilmesi gerekmektedir.
The proper preservation and transportation of tea leaves after harvest are of critical importance, as with
other products like vegetables and fruits. This study presents in detail the stages that tea leaves and shoots
go through after harvest. After being harvested using appropriate equipment, tea leaves are collected into
picking bags. To preserve the quality of the tea leaves, they need to be kept under suitable conditions in
the tea gardens and then transported to tea purchasing points and subsequently to factories. During this
process, it is essential to protect the tea leaves from physical damage, which can occur in the garden, during
transportation, and at the tea purchasing points. Factors such as compressing the tea leaves tightly into
picking bags during harvest, squeezing the bags during transportation, prolonged exposure to sunlight, and
excessive stacking in transportation vehicles can lead to physical damage. Proper ventilation is crucial to
prevent physical damage and quality loss in fresh tea leaves, and the development of materials, equipment,
and techniques for this purpose will improve tea quality. The transportation process, which is the first stage
of the supply chain, exposes freshly harvested tea leaves to various stress factors such as temperature,
humidity, vibration, and physical damage. It is important to control these variables to maintain post-harvest
quality. The safety and technical capacity of cable car systems used in some areas are factors affecting
transportation. Transporting tea with unsuitable vehicles can also result in quality and weight loss. The
conditions at tea purchasing points must be suitable for storing fresh tea leaves. Improvements in postharvest practices are necessary to ensure that the water content, color values, aroma, and flavor components
of tea leaves transported from the garden to the factory are higher.