Akademik Veri Yönetim Sistemi
The Twelfth International Congress of Educational Research –" Teacher Education Policy in the 21st Century: Evidence, Research and Praxis, Rize, Türkiye, 25 - 28 Nisan 2019, cilt.1, sa.1, ss.17
Hem evrensel hem de toplumsal bir değer olan çevre duyarlılığı bireyde henüz çocukken kazandırılması gereken önemli bir değerdir. Bu konuda farkındalık kazandırılarak yetişen çocuk büyüdüğünde de çevre duyarlılığı konusunda özverili ve tutarlı bir tavra sahip olacaktır. Bu bağlamda Miyase SERTBARUT’un öyküleri çocuklarda erken yaşta çevre duyarlılığı kazandırma konusunda incelemeye değer eserlerdendir. Bu çalışmada Türkçe ders kitaplarında öykülerine sıklıkla yer verilen bir yazar olan Miyase SERTBARUT’un çocuklar için yazdığı öykülerin çevre değerleri eğitimi açısından ne gibi niteliklere sahip olduğu ve öykülerdeki doğa algısı sorgulanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın amacı SERTBARUT’un öykülerinde işlediği çevre değerlerinin ve doğa algısının betimlenmesidir. Bu çalışmada nitel yaklaşım benimsenmiştir. Nitel yaklaşıma göre, veri toplarken ve yorumlarken anlamı ortaya çıkarmaya duyarlı bir veri toplama aracı kullanılır. Bu doğrultuda araştırmanın doğasına da uygun olarak doküman inceleme yoluyla veriler toplanmıştır. Öykülerde işlenen çevre değerleri, doğrudan metne dayalı bir değer saptaması şeklinde çözümlenmiştir. Öykülerde sunulan değerler çocuğa görelik ilkesi çerçevesinde ele alınmış, çevre değerlerinin eğitimi açısından hangi tutumların desteklendiği ve hangilerinin eleştirildiği tespit edilerek değerlendirilmiştir. Çalışma Miyase SERTBARUT’un çocuklar için yazmış olduğu 9 öykü kitabında yer alan 49 öykü ile sınırlıdır. Öykülerdeki çevre değerleri ile ilgili konular fişlenerek “çevre duyarlılığı, doğanın katledilmesi ve doğa algısı” başlıkları altında tasnif edilmiştir. İncelenen öykülerde doğrudan ve dolaylı olarak öne çıkan çevre değerleri arasında üretim, tutumluluk, doğa sevgisi, hayvan sevgisi, geri dönüşüm bilinci, çevreyi merak etme ve keşif gibi olumlu tutumların yanı sıra bilinçsiz tüketim, doğanın katledilmesi, çevre kirliliği, katı atık problemleri gibi eleştirilen olumsuz tutumlar da yer almaktadır. Öykülerde teknolojinin insan yaşamını ve doğayı tehdit ettiği alanlar vurgulanarak, tüketim sistemi eleştirilmiş, üretim yapma bilinci öne çıkarılmıştır. Öykülerini çocuğun değerler sistemini yapılandırmadaki etkisinin bilincinde olarak yazan SERTBARUT, güncel konuları işleyerek, çocuğu hem içinde bulunduğu teknoloji çağına, hem de gelecekte karşılaşabileceği toplumsal problemlere hazırlamayı amaçlamıştır. Anahtar Kelimeler : Çocuk öyküleri, çevre değerleri, doğa algısı, Miyase SERTBARUT