Özel Gereksinimli Bireylere Sosyal Beceri Öğretimi Konusunda Yapılan Lisans Üstü Tezlerin İncelenmesi


Creative Commons License

Gülay A., Çifci Tekinarslan İ.

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt.4, sa.1, ss.1-20, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu araştırmada, 2000-2022 yılları arasında özel gereksinimli bireylerin sosyal beceri öğretimi konusunda müdahale içeren lisansüstü tez çalışmalarının tematik içerik analizi yöntemiyle incelenmesi amaçlanmıştır. Belirlenen yıl aralığına göre ulusal tez merkezinden ulaşılan 29 tez, çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmalar, tez türü, tezin yayınlandığı yıl, tezin hazırlandığı üniversite, özel gereksinim türü, amaç, yöntem, katılımcı yaşı, kullanılan ölçme aracı, sonuç ve öneri parametreleri dikkate alınarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda bu konuda hazırlanan doktora tezilerinin yüksek lisans tezlerinden daha fazla olduğu ve çalışmaların en çok 2019 yılında yürütüldüğü ortaya konulmuştur. En çok tez çalışması Abant İzzet Baysal Üniversitesinde yürütülmüştür. Otizm spekturum bozukluğu yürütülen tez çalışmalarında katılımcıların çoğunluğunu oluşturmuştur. Çalışmalarda en fazla uygulanan müdahalenin etkililiği incelenmiş, veri toplama aracı olarak en fazla veri kayıt formu kullanılmıştır. Araştırmaların sonucunda, en çok uygulanan müdahalelerin etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Farklı sosyal beceriler ile farklı araştırmaların yürütülmesi ve yine farklı özel gereksinim grupları ile çalışmaların yapılması yönündeki önerilerin en çok ortaya konulan öneriler olduğu belirlenmiştir.

This study was aimed at examining the postgraduate thesis studies between 2000 and 2022, which included interventions on social skills teaching for individuals with special needs using thematic content analysis method. According to the determined year range, 29 thesis studies accessed from the national thesis center were examined by thematic content analysis method. The studies were examined by taking into account the type of thesis, year of publication, university, type of special needs, purpose, method, age of participants, measurement tool used, results, and recommendations. As a result of the research, it was revealed that the highest number of doctoral dissertations and the most studies were conducted in 2019. While Abant İzzet Baysal University conducted the most thesis studies, the participants' special need type was mostly autism spectrum disorder. In the studies, the effectiveness of the intervention applied was examined the most, and the data recording form was used the most as a data collection tool. As a result of the studies, it was concluded that the most applied interventions were effective. It was concluded that conducting different studies with different social skills and conducting studies with different disability groups were the most common recommendations