Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çalışma Hayatının Geleceği, Fırsatlar, Sorunlar ve Politika Önerileri, M. K. Namal,B. Arpat, Editör, Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları, Konya, ss.61-100, 2024
İşgücü piyasasında ayrımcılık cinsiyet, engellilik durumu, yaş, ırk, etnik köken gibi temellere
dayanmaktadır. Bir sosyal politika sorunu olarak ayrımcılık, ayrımcılığa temel oluşturan özelliklere
sahip kişilerin işgücü piyasasına katılımının önünde bir bariyer oluşturmaktadır. Bu bağlamda
ayrımcılık, çalışma hakkı ve eşitlik ilkesinin ihlali anlamına gelmektedir. İşgücü piyasasında
ayrımcılık, işe giriş, ücretin ve çalışma koşullarının belirlenmesi, terfi, iş akdinin sonlandırması vb.
alanlarda gerçekleşmektedir. Dezavantajlı gruplar ayrımcılık nedeniyle işgücü piyasasına ya hiç
girememekte ya da girseler de niteliklerinin altında işlerde istihdam edilmektedir. Ayrıca ayrımcılık
sorunu, engelli ve yaşlı nüfusun artması yönünde gerçekleşen dünya nüfus yapısındaki değişim
açısından değerlendirildiğinde istihdamda verimliliği ve üretkenliği olumsuz etkilemektedir. Ancak
günümüz işgücü piyasasında yapay zekâ kullanımı gün geçtikçe artarken hükümetler ve uluslararası
örgütler cephesinde işgücü piyasasının yapay zekâ kullanımından nasıl etkileneceği ve işgücü
piyasasında ayrımcılığın devam edip etmeyeceği tartışılmaktadır. İşletmeler ise yapay zekânın insan
önyargısını üretmediği ve ayrımcı davranmadığı iddiasıyla açık iş pozisyonuna en uygun adayı bulmak
için işe alım sürecinde yapay zekâyı kullanmaktadır. Yapay zekâ kullanımının etkilediği işgücü
piyasasının ihtiyaç duyduğu ve gelecekte ihtiyaç duyacağı mesleklerde ihtiyaç duyulan niteliklerin,
işgücü piyasasında daha az temsil edilen dezavantajlı gruplara kazandırılması ve böylece insan
önyargılarının yıkılması ve bu grupların istihdam oranlarının artırılması devletlerin politika öncelikleri
olmaya başlamıştır. Bu çalışmada işgücü piyasasında ayrımcılık sorununun günümüzde ki görünümü
ve yapay zekânın kullanılmaya başlanması ile gelecekte nasıl bir görünüm elde edeceği
değerlendirilmiştir.