İLK TÜRK İSLÂM DEVLETLERİ'NİN ABBÂSİ HİLÂFETİYLE MÜNASEBETLERİ


ARSLAN İ.

ULUSLARASI SOSYAL ARAŞTIRMALAR DERGİSİ, cilt.6, sa.27, ss.93-106, 2013 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 6 Sayı: 27
  • Basım Tarihi: 2013
  • Dergi Adı: ULUSLARASI SOSYAL ARAŞTIRMALAR DERGİSİ
  • Sayfa Sayıları: ss.93-106
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türklerin X. yüzyıldan itibaren kitleler halinde İslâm’a girip, devletlerini kurmaya başlayarak bağımsızlıklarını kazanmaları, Abbâsî Devleti’nin askerî, siyasî, iktisadî ve ictimaî sahalarda yetersiz olduğu, merkezi otoritenin zayıflayarak bağımsız devletlerin ortaya çıktığı ve İslâm Devleti’nin dağılıp yıkılma sürecine girdiği bir dönemde gerçekleşmiştir. Abbâsî halifelerinin hâkimiyetlerini kabul eden ilk Türk-İslâm devletlerinde meydana gelen değişiklik fiili değil, sembolik bir karakter arz ediyordu. Tahta geçen hükümdarlara, İslâm devletlerinde meşruiyetin şartı olarak hükümdarlığın halife tarafından tasdikini ifade eden hil’at, taç, bayrak, menşûr, ahd, livâ ile birlikte lâkablar gönderiliyordu. Buna karşılık hutbelerde ve paralarda halifenin ismi belirtilerek onun resmi olarak tanındığı ifade ediliyordu. Böylece hükümdar hem halifenin manevî şahsından ve otoritesinden yararlanıyor hem de gayr-ı müslimlere karşı yaptığı mücadelelerde İslâm dünyasının desteğini sağlıyordu. Anahtar Kelimeler: Türk, İslâm, Halife, Sultan, Hâkimiyet.

Beginning from the 10th century, joining of Turkish to Islam in masses and gaining their independence by establishing their states, came true in a period in which the Abbasid state lacks in military, political, economical and social areas, central authority weakens and the Islam-state is about to collapse.The change in the first Turkish-Islam states which accepted the domination of Abbasid caliphs, was not actual, indeed it had a symbolic character. The rulers who ascended to the throne were sent khilat, crown, flag, prose, oath and nicknames which defines the approval of the kingdom by the caliph as a condition of constitutional government in Islam states. However, by stating caliph’s name in discourse and on Money, it was reported that he was officially-known. So the ruler not only utilizes the caliph’s personal influence and authority, but also provides the support of Islam world in the challenges against non-muslims. Keywords: Turkish, İslam, Caliph, Sultan, Domination