İçmesuyu şebekelerinden enerji elde edilmesinde CBS kullanımı; Trabzon-Karakaya örneği


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALİ KERİM

Danışman: Veli Süme

Özet:

Su, canlılar için vazgeçilmez bir yaşam kaynağıdır. İnsanoğlu tarih boyunca yerleşim yerlerini su kaynağının yakınına kurmaya çalışmıştır. Suya uzak olduklarında veya suyun yetersiz kaldığı durumlarda çeşitli yöntemlerle suyu yaşam alanlarına taşımışlardır. Günümüzde içme suyu şebeke hatlarıyla beraber modern tekniklerle evlere kadar su taşınabilmektedir. Taşıma işlemi için boru hatlarının güzergâhları uygun yerlerden geçirilmesi gerekir. Bu nedenle CBS ile altlıklar oluşturularak içme suyu tasarımı diğer altyapı hizmetleri (kanalizasyon, doğalgaz, elektrik vs.) ile beraber enerji elde edilmesi gibi konular uyumlu bir şekilde gerçekleştirilebilir.

Elektrik enerjisi, su kadar olmasa da hayatımızın olmazsa olmazları arasında önemli bir yere sahiptir ve ulaşım, aydınlatma, ısınma, soğutma vb. gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Bu sebeple her ülke yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak çeşitli üretme yöntemlerini araştırmakta, geliştirmekte ve kullanmaktadır.

Tez çalışmasında, Trabzon ili Maçka ilçesi Armağan Köyü’nde yer alan mevcut su dağıtım şebekesi proje verileri değiştirilmeden, türbin seçim kriterleri ile türbin seçimi yapılmıştır. Araştırma sonucu yapılan hesaplamalar neticesinde Basınç Kırıcı Vanalar (BKV) yerine Pelton Türbini kullanılarak 84,12 kW’lık elektrik üretilebileceği ortaya konmuştur. Ayrıca sorgulama, tematik harita gibi CBS’nin fonksiyonları kullanılmıştır.