Basra ve Kûfe Kıraat İmamlarının İhtilaf Ettikleri Okuyuşlar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fehmi KOÇAK

Danışman: İmran Çelik

Özet:

BASRA VE KÛFE KIRAAT İMAMLARININ İHTİLAF ETTİKLERİ OKUYUŞLAR

 

Kur’an-ı Kerîm’deki sûrelerde bulunan kıraat farklılıklarının, âyetlerin üzerindeki etkisi hususunda pek çok çalışma bulunmaktadır. Fakat Basra ve Kûfe ekollerinin kıraat alanında ihtilafını konu alan müstakil bir araştırmaya raslanılmamıştır. Bundan dolayı araştırmada, Kur’an’ın tamamında Basra ve Kûfe kıraat ekollerinin ihtilaf ettikleri okuyuşlar ele alınarak âyetlere etkisi konusundaki görüşler aktarılmıştır. Bununla da Basra ve Kûfe kıraat ekollerinin ihtilaf noktaları ve müfessirlerin bu husustaki görüşleri nakledilerek iki ekolün ayrıştıkları hususlar tespit edilmeye çalışılmıştır. “Basra ve Kûfe Kıraat İmamlarının İhtilaf Ettikleri Okuyuşlar” adlı çalışmamız iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, kıraat ilminin tanımı, Basra ve Kûfe kıraat ekollerinin teşekkül süreci, temsilcileri, Basra ve Kûfe kıratinin özellikleri ile Basralı ve Kûfeli kıraat âlimlerinin okuyuşlarına yönelik eleştirilere değinilmiştir. İkinci bölümde ise Basralı ve Kûfeli kıraat imamlarının Kur’an’ın tamamındaki sûrelerde ihtilaf ettikleri okuyuşlar aktarılmıştır. Bu okuyuşların mânaya etki edip etmemesi dikkate alınarak başlıklandırma yapılmıştır. Araştırma yapılırken müfessrilerin görüşleri ve değerlendirmeleri klasik eserlerden nakledilmiştir. Konuyla ilgili güncel kitaplar, tezler ve makalelerden de faydalanılmıştır. Çalışmanın neticesinde Basra ve Kûfe kıraat ekollerinin kıraat hususunda ihtilaf etmelerinde, Arap dilini anlama noktasında farklılıkların bulunmasının etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

 Anahtar Kelimeler: Kıraat, Basra, Kûfe, İhtilaf, Mukayese