Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Asuman Okur
Danışman: Leyla Karaoğlu
Özet:
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi çalışanlarının beslenme düzeyi,
fizik aktivite düzeyi ve ilişkili faktörleri saptamak için yürütülen bu kesitsel
araştırma tabakalı rasgele örnekleme yöntemiyle seçilen 348 fakülte
çalışanını kapsamaktadır. Örneklem büyüklüğü zα/2=1.96, %50 prevalans,
%5 sapma ve 1,5 desen etkisi ile 387 olarak saptanmış, 348 çalışana
ulaşılmıştır. Araştırmanın kapsama oranı %89.9’dur. Araştırma için gerekli
etik ve idari izinler alınmıştır. Anket yöntemi ile çalışanlara Akdeniz Diyeti
Uyum Ölçeği ve Uluslararası Fizik Aktivite Ölçeği uygulanmış, antropometrik
ölçümleri (boy, kilo, bel çevresi) yapılmıştır. İstatistiksel analizlerde t testi,
ANOVA, Mann Whitney U, Kruskal Wallis, ki-kare, korelasyon analizi, lojistik
regresyon testleri kullanılmıştır.
Çalışanların yaş ortalaması 35.6±0.4 yıldır, %63.5’i erkektir, %64.7’si
evlidir, üniversitede ortalama çalışma süresi 6.0±0.3 yıldır.
Çalışanların %1.1’i zayıf, %39.5’i normal, %45.1’i fazla kilolu,
%15.2’si obez olarak saptanmıştır. Bel çevresi yönünden çalışanların %41.1’i
normal, %29.0’ı artmış, %29.9’u çok artmış risk sınıfındadır. Akdeniz diyetine
uyum ortalama puanı 7.3±0.1’dir. Fizik aktivite açısından çalışanların
%13.2’si aktif, %48.3’ü orta düzeyde aktif, %38.5’i inaktiftir. MET ortalaması
1499.8dk/haftadır. Birleşik antropometrik ölçümle fazla kilolulu olmaya
(BKİ≥25 kg/m2
ve bel çevresi cinsiyete göre normalin üstünde olanlar) etki
eden primer bağımsız değişkenler erkek olma (OR=2.71, %95 GA=1.568-
4.673), yaş (OR=1.08, %95 GA=1.041-1.120), evli olma (OR=2.29, %95
GA=1.295-4.062), ailede şişmanlık olması (OR=1.74, %95 GA=1.046-2.885),
sağlıklı beslenmeme (OR=2.54, %95 GA=1.421-4.531), öğle öğünü atlama
(OR=1.88, %95 GA=1.029-3.451), merdiven kullanmamadır (OR=2.47, %95
GA=1.446-4.210). Fiziksel inaktivite için primer etkili bağımsız değişkenler 35
xiv
yaş üstünde olma (OR=2.88, %95 GA=1.756-4.714), obez olma (OR=2.48,
%95 GA=1.302-4.715), sağlık çalışanı olma (OR=2.93, %95 GA=1.724-
4.965), düzenli fizik aktivite yapmama (OR=2.13, %95 GA=1.286-3.518),
evde egzersiz aleti kullanmama (OR=2.30, %95 GA=1.052-5.015) olarak
saptanmıştır.
Sonuç olarak üniversite çalışanlarında fazla kiloluluk, obezite ve
inaktivite yaygındır. Çalışanların sağlıklı beslenme ve fizik aktivite düzeyini
artırmak için üniversitede sağlığı geliştirici programların başlatılması
önerilmiştir.
Anahtar kelimeler: Obezite, bel çevresi, UFAA, Akdeniz diyeti uyum ölçeği,
üniversite çalışanları