Karadeniz Bölgesi’nde Yaşayan Pelophylax sp. (Ova Kurbağası) Türlerinden İzole Edilen Enterik Bakterilerdeki Antibiyotik Direncinin Belirlenmesi ve Moleküler Analizi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı (Yl), Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Erva Esmer

Danışman: Osman Birol Özgümüş

Özet:

Bu çalışmada çevre kirliliği açısından indikatör organizmalar olarak bilinen Pelophylax sp. cinsine ait kurbağalardan elde edilen, kloak orijinli enterik bakterilerde antimikrobiyallere direnç prevalansının belirlenmesi ve moleküler analizi amaçlanmıştır. Türkiye'nin Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki altı ilin, (Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin) farklı ekolojik koşullara sahip üç istasyonundan genç, erkek ve dişi olmak üzere toplam 54 kurbağa bireyi yakalandı. Kloakal sürüntü örneklerinden 160 bakteri izole edildi ve bakteri türleri biyokimyasal testler, otomatize sistem (VITEK 2) ve matriks destekli lazer desorpsiyon/iyonizasyonu kütle spektrometri (MALDI-TOF-MS) yöntemleri ile tanımlandı. Toplamda 160 suşta 15 farklı cinse ait türler saptandı. On iki farklı antibiyotiğe  karşı disk difüzyon yöntemiyle antimikrobiyal duyarlılık testleri yapıldı. Bakteri türlerinde en yüksek direnç oranı ampisilin ve sefazoline karşı iken, en düşük oran kloramfenikol ve tetrasikline karşı olduğu belirlendi. Antimikrobiyal direncin altında yatan mobil genetik elemanlardan sınıf 1 ve/veya sınıf 2 integron gen kasetleri, kaynatma yöntemi ile DNA elde edilerek PZR yöntemi ile tarandı. Suşların birinde (E. coli, S1C2) IntI1 geni pozitif, boş bir sınıf 1 integron tespit edildi. Direnç geni taramalarında sekiz suşta blaTEM, dört suşta blaSHV geni pozitif olarak belirlendi, tetrasikline dirençli iki suşta tetA geni saptandı. Kinolon dirençli üç suştan bir  Klebsiella suşunda (Klebsiella pneumoniae A1B1), gyrA geninin Ser83Thr değişimi belirlendi.  Ayrıca  iki Klebsiella suşunda (Klebsiella pneumoniae A1B1, Klebsiella oxytoca G1C3) parC geninde Glu84Val mutasyonu saptandı. Plazmit aracılı kinolon direnç genleri tespit edilmedi. Farklı lokasyonlardan izole edilen fekal koliform (E. coli) suşlarının klonal yakınlıkları pulsed field gel elektroforezi ile belirlendi. Pelophylax gibi kozmopolit bir türün barsak mikrobiyotasındaki çoklu dirençli enterik bakterilerden bir suşta sınıf 1 integron varlığının tespit edilmesi ve bu genetik elemanın boş dahi olsa, farklı çevrelerdeki bakterilerden antibiyotik direnç genleri yakalayarak çoğul dirençli hale gelme ve bu genetik elemanları kara ve su ekosistemlerinde var olan diğer bakterilere de aktarabilme potansiyelinin olması halk sağlığı için bir risk oluşturabileceğini düşündürmektedir.