Okul öncesi eğitim programının ve öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KEVSER ÖZEL

Danışman: Nermin Karabacak

Özet:

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMININ VE ÖĞRETMENLERİNİN 21. YÜZYIL BECERİLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ: BİR KARMA YÖNTEM ARAŞTIRMASI

 

            Bu araştırmada, okul öncesi eğitim programının ve öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmada, karma araştırma yöntemlerinden sıralı açıklayıcı karma yöntem tasarımı kullanılmıştır. Araştırma, 2023-2024 eğitim öğretim yılında Aydın, Artvin, Bayburt, Bursa, İstanbul ve Rize illerinde yürütülmüştür. Araştırmanın, nicel boyutundaki örnekleminin belirlenmesinde Aydın, Artvin, Bayburt, Bursa, İstanbul ve Rize illerindeki kamuya ait özel eğitim uygulama anaokulu, anasınıfı ve anaokullarında görev yapan okul öncesi kurum çalışanlarından okul yöneticileri ve öğretmenleri olmak üzere toplamda 220 katılımcı örneklem grubunu oluşturmuştur. Araştırmanın, nitel boyutundaki katılımcıların belirlenmesinde 2024 akademik yılında kamuya ait üniversitelerde görev yapan okul öncesi 21. yüzyıl becerileri çalışan toplamda altı akademisyen katılımcı çalışma grubunu oluşturmuştur. Araştırmanın örneklem grubunda bulunan okul öncesi okul yöneticileri ve öğretmenlerine ‘Çok Boyutlu 21. Yüzyıl Becerileri Ölçeği’ uygulanarak araştırmanın nicel verileri toplanmıştır. Elde edilen nicel veriler, IBM 24 SPSS programı ile çözümlenmiştir. Çalışma grubunda bulunan akademisyen grubuna yönelik görüşme formları hazırlanmıştır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Veriler, betimsel içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmada erkek katılımcılarının, kadın katılımcılara göre bilgi ve teknoloji okuryazarlığı becerileri, problem çözme becerileri, girişimcilik ve inovasyon becerileri, sorumluluk ve liderlik becerileri ve kariyer bilincinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. 1-5 yıllık mesleki kıdemli iş hayatında çalışanların 11-15 yıllık mesleki kıdemli iş hayatında çalışanlara göre girişimcilik ve inovasyon becerilerine sahip olma durumu olumlu yönde farklılaşmaktadır. Öğrenim durumuna göre yüksek lisans mezunlarının, bilgi ve teknoloji okuryazarlığı becerileri, girişimcilik ve inovasyon becerileri ve kariyer bilinci lisans mezunlarına göre  yüksektir. Okul öncesi eğitim kurumları çalışanlarının girişimcilik ve inovasyon becerileri arttıkça sorumluluk ve liderlik becerilerinin ve kariyer bilincinin artarken sorumluluk ve liderlik becerileri arttıkça kariyer bilinci düzeyleri de artmaktadır. Bu araştırmada, 2013 okul öncesi programının kazanımların düşünsel gelişimi sağlayamadığı öğrenme ortamlarının geliştirilmesi gerektiği, öğrenme ortamlarına; eleştirel düşünme ve akıl yürütme etkinlikleri ekleme, yaş düzeyine uygun düzenleme, yaratıcılığı geliştirecek etkinlikler yapma, deney ve açık hava etkinlikleri ve hayal gücünü geliştiren etkinliklerinin eklenmesi gerektiği belirlenmiştir. Araştırma sonuçları bağlamında okul öncesi programının eğitimdeki güncel 21. yüzyıl becerileriyle desteklenerek güncellenmesine eşdeğer olarak okul öncesi eğitim kurumları çalışanlarının hizmet öncesi eğitimde 21. yüzyıl becerileriyle donanık yetiştirilmesi gerektiği önerilerinde bulunulmuştur.