İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerinin Akran Zorbalığı Davranışı Sergileme Durumlarının Sorunlu Teknoloji Kullanımı Bağlamında İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖKHAN CENGİZ

Danışman: Hakan İslamoğlu

Özet:

Bu çalışmada, ilkokul öğrencilerinin akran zorbalığına dâhil olma durumları ve bunun sorunlu teknoloji kullanımıyla ilişkisi incelenmiştir. Okullarda artan zorbalık vakaları, öğrencilerin akademik başarıları ve sosyal gelişimleri üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Zorbalık, fiziksel, sözel, ilişkisel ve siber olmak üzere çeşitli şekillerde ortaya çıkmakta ve mağdurlara psikolojik ve akademik zorluklar yaşatmaktadır. Aynı zamanda, sorunlu teknoloji kullanımındaki artış, öğrencilerin sosyal etkileşimlerini etkilemek suretiyle zorbalık vakalarını körüklemektedir.
Araştırma, Türkiye'nin Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki bir devlet okulunda nitel araştırma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Örneklem, zorbalık deneyimi olan ilkokul öğrencileri, ebeveynler, öğretmenler ve okul rehber öğretmenlerinden  oluşan 27 katılımcıdan oluşmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmış ve içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma, zorbalığın altında yatan nedenleri, öğrencilerin zorba, mağdur ve izleyici rollerini ve öğretmenlerin ve ebeveynlerin bu olaylara ilişkin bakış açılarını incelemiştir.
Bulgular, akran zorbalığını önlemeye yönelik tek boyutlu müdahaleler yerine bütüncül, çok boyutlu bir stratejiye ihtiyaç olduğunu vurgulamıştır. Sonuçlar, teknoloji kullanımının zorbalık davranışlarının sıklığını ve yapısını etkilediğini göstermiştir. Bu bağlamda, zorbalığı önleme çabalarının medya ve aile okuryazarlığı programlarının yanı sıra sosyal beceri eğitimini de içermesi gerektiği sonucuna varılmıştır.