Türk siyasal hayatında Yusuf İzzet Akçal


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: OLGUNAY YAĞCI

Danışman: Mustafa Arıkan

Özet:

1906 Rize doğumlu olan Yusuf İzzet Akçal, evli ve 4 çocuk sahibidir. Türk siyasî tarihinin önemli isimlerinden Erol Yılmaz Akçal'ın babası, Mesut Yılmaz'ın ise amcasıdır. Memleketi Rize'den, maddî imkânsızlıklar yüzünden ailesiyle birlikte İstanbul'a göç etmiştir. Çalışıp ailesine yardım eden İzzet Akçal bir yandan da eğitimine devam etmiş ve Hukuk Fakültesi'ni kazanmıştır. Okulun bitmesinin ardından çeşitli yerlerde görev yapmıştır. Erzincan'da görev yaptığı 1939 yılında büyük Erzincan Depremi meydana gelmiştir. Enkaz çalışmaları için kısa süreliğine hapishanedeki mahkûmları serbest bırakmıştır. Firar etmeyen bu mahkûmlar daha sonra özel afla serbest kalmışlardır. Depremde büyük yararlılık gösteren Akçal, dönemin liderleri tarafından tebrik edilmiş ve takdirname ile ödüllendirilmiştir. Savcılık görevinde bulunduğu süre zarfında hapishanelerin ıslahı için özverili şekilde çalışmalar yapmıştır. Savcılık mesleğini çok sevmesine rağmen 1950 yılında Demokrat Parti'den Rize Milletvekili adayı olmuştur. 1950 seçimlerinde Meclis'e giren İzzet Akçal, sonraki dönemlerde de Rize milletvekili olarak seçilmiştir. 27 Mayıs 1960 Askeri Müdahalesi'ne değin görevini aktif olarak sürdüren Akçal; Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan gibi isimlerle beraber Yassıada'da yargılananlar arasında yer almıştır. İzzet Akçal, hakkında açılan; İstanbul-Ankara Olayları, Anayasa'yı İhlâl, Halkı Silahlandırma, Gayrimeşru Servet ve Haksız İktisap ve Görevi Kötüye Kullanma davalarında yargılanmıştır. İzzet Akçal hakkında istenilen idam kararı yerine müebbet hapse mahkûm edilmiştir. 1964 yılında ise Cemal Gürsel tarafından çıkarılan Özel Af'la Akçal serbest kalmıştır. İzzet Akçal bir süre siyasetten uzak kalmış, ancak 1977 yılında Adalet Partisi'nden Rize Milletvekili adayı olmuştur. İkinci kez siyasete giren Akçal, 1980 Askeri Müdahalesi ile siyasetten ayrılma kararı almıştır. Vefatına kadar olan süre zarfında da siyasetten uzak kalmıştır. Akçal, 1 Eylül 1987'de 81 yaşında vefat etmiştir.