RİZE’DE BULUNAN HİDROELEKTRİK SANTRALLERİNİN (HES) SU ALMA YAPILARINDA BİRİKEN MALZEMENİN GRANÜLOMETRİK ANALİZİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, İnşaat Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Elshad Aliyev

Danışman: Veli Süme

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Enerji günümüzde yaşam için en önemli ihtiyaçlardan biridir ve yıllar geçtikçe üretimi ile ilgili teknikler ve teknolojiler gelişmektedir. Bu enerji üretim yöntemlerinden birisi de yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde değerlendirilen Hidroelektrik Santralları (HES) yapılarıdır. Aynı zamanda HES’ler suların sahip oldukları potansiyel enerjiyi, kinetik enerjiye ve oradan da mekanik enerjiye dönüştürerek elektrik enerjisi üreten yapılarıdır. HES yapıları ekonomik açıdan çok kullanışlı oldukları ve çevreye zarar vermeden üretim yaptıkları için, sadece Türkiye de değil bütün dünyada yaygın olarak kullanılmakta ve tercih edilmektedir. Üretim kapasitesi çok elverişli olan bu yapılar yağış oranı yüksek olan bölgeler de daha fazla inşa edilmekte olup buna bağlı olarak da su alma yapıları farklılık arz etmektedir. Rize topografik yapısı dik ve Türkiye’nin en fazla yağış alan bölgesi olup, su kaynakları açısından zengin bir ildir. Bölgede, yıllık yağış verilerinin ve ortalama akarsu eğimlerinin yüksek olması, akabinde düşü yüksekliğinin artması HES’ler üretim kapasitesini artırmakta ve bölgeyi enerji üretiminde öne çıkartmaktadır. Bu çalışmada Rize’deki HES’lerin su alma yapılarında biriken malzemelerden Kış ve yaz sezonlarında kum çakıl (sediment) numuneleri alınarak granülometrik analizleri yapılacaktır. Araştırma yapmak ve veri ortaya koymak hem zaman alan hemde maliyet gerektiren bir çalışmadır. Bu projede, mevcut HES’lerin arazide su alma yapılarında biriken malzemeler alınmak suretiyle laboratuvar ortamında elek analizleri yapılarak, ayrı ayrı granülometrik analizleri belirlenecek ve belirgin dane çapları (d50, d65,d90 vb. gibi) araştırılarak ortaya konacaktır.