Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BESTE GÜLÇÜR
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Şebnem Ellialtıoğlu
Eş Danışman: Hatice Filiz Boyacı
Özet:
Patlıcan, dünya çapında tüketilen, ekonomik açıdan önemli olan, Solanaceae familyasına ait çok yıllık bir sebze türüdür. Farklı boyut, şekil ve renklere sahiptir. Patlıcan meyvesi fonksiyonel gıdadır ve içeriğindeki fenolik maddeler, antioksidanlar bakımından önemli doğal kaynaklardır. Son yıllarda gıdalarda kalite özellikleri arasında besleyici içeriğinin yüksek olması aranmaktadır. Yetiştirme mevsimi ve aşılı fide kullanımı gibi kültürel uygulamaların kalite üzerine etkisi olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de ticari olarak kullanılan patlıcan anaçları ve örtü altı yetiştirme dönemlerinin farklı şekil ve meyve kabuğu renklerine sahip çeşitlerin meyvelerindeki bazı kimyasal maddeler üzerindeki etkilerini araştırmaktır. İlkbahar yetiştirme döneminde Köksal F1, Hawk ve AGR703 patlıcan anaçları kullanılmıştır. 9 farklı renk ve şekildeki meyvelere sahip patlıcan çeşitleri, anaçlar üzerine aşılanmıştır. Aşısız bitkiler kontrol olarak değerlendirilmiştir. Kalem/Anaç kombinasyonlarından elde edilen patlıcanlara ait meyvelerde morfolojik özellikler, meyve eti ve kabuğunda fizyolojik ve biyokimyasal özellikler belirlenmiştir. Sonbahar yetiştirme döneminde ise tek anaç ve kendi kökleri üzerinde yetiştirilen toplam 5 çeşit ve Kalem/Anaç kombinasyonunda ek olarak nasunin (delfinidin-3-glukosid ve delfinidin-3-rutinosid olarak) analizleri de yapılmıştır. Sonuç olarak, örtü altı patlıcan yetiştiriciliği için uygun iklimsel koşulların bulunması halinde yetiştirilen hibrit çeşitler, anaç üzerine aşılı olma uygulamasına bağlı kalmaksızın araştırılan özellikler bakımından çeşitler bazında farklı sonuçlar vermiştir. Nasunin maddesini oluşturan pigmentler meyve kabuğunda ve özellikle mor/siyah çeşitlerde çok yüksek bulunmuştur. Şeker içerikleri bakımından ortaya çıkan farklılıklar da (beyaz kabuklularda daha az, morlarda daha fazla) beslenme tercihlerine göre farklı meyve rengine sahip patlıcanların seçilebileceğini göstermiştir.